Asemptomatik vitamin B12 eksikliğinde serebral manyetik rezonans görüntüleme değişikliklerinin kognitif testlerle ilişkisi

Vitamin B12 santral sinir sisteminde (SSS) miyelinizasyondan sorumlu mekanizmalarda önemli rol oynar. Diyet ile yetersiz alımı veya emilim problemleri nedeniyle serum seviyeleri düştüğünde özellikle hematolojik ve nöropsikiyatrik belirtilere yol açabilir. Nörolojik tutuluma ait kognitif belirtiler çoğunlukla sinsi ilerler, bazen de daha hematolojik belirtiler görülmeden ilk bulgu olarak karşımıza çıkabilir. Rutin Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) B12 eksikliğine bağlı beyin hasarını göstermekte yetersiz kalır. Difüzyon tensor görüntüleme (DTG), geleneksel MRG'de normal bulgular görülebilen bir takım nörolojik bozukluklarda anormallikleri ortaya koyabilmektedir. Biz bu çalışmada klinik belirti aşamasına ulaşmamış vitamin B12 eksikliği olgularında kognitif etkilenmeyi nöropsikolojik testleri kullanarak, serebral nöronal hasarıda DTG yöntemini kullanarak göstermeyi amaçladık. Adıyaman Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji A.D. polikliniklerine Ocak -Ağustos 2016 tarihleri arasında başvuran kognitif yakınma tariflemeyen ve serum vitamin B12 seviyesi 200 pg/ml'nin altında olan 60 hasta ile 42 sağlıklı kontrol çalışmaya alındı. Tüm hastalardan olası başka etiyolojik nedenlerin dışlanması amacı ile rutin kan tetkikleri hastanemiz merkez laboratuvarına gönderildi. Hastaların ayrıntılı anamnezleri alındı, sistemik ve nörolojik muayene yapıldı. Hastalara nöropsikolojik test olarak; Standardize Mini-Mental Durum Muayenesi (MMSE), Montreal Cognitive Assessment Testi (MOCA), Rey İşitsel Sözel Öğrenme Testi (AVLT) ile İleri ve Geri Sayı Menzili Testi (WMS-R), Görsel Üretim Alt Testi (WMS-III), Sözel Kategorik Akıcılık Testi (KAS), İz Sürme Testi (Trail A-B) ve soyutlama becerisi için Benzerlikler (BENZ) testi uygulandı. Her olgunun bilişsel fonksiyonlarla ilişkili ve vitamin B12 eksikliğinde daha önce değerlendirilmiş olan bazı beyin bölgelerinin (Korpus Kallozum, Anterior Talamus, Dorsolateral Prefrontal Korteks, Hipokampüs) Difüzyon Tensör Görüntüleme (DTG) incelemesini gerçekleştirdik. Hasta grubunun başta bellek ilgili işlevleri değerlendiren AVLT olmak üzere uyguladığımız tüm nöropsikolojik testler de kontrol grubuna göre daha kötü skorlar aldığı saptandı. DTG incelemesinde hasta grubunun kontrol grubuna göre her iki hipokampüs'te FA değerlerinde anlamlı düşüş ve ADC değerlerinde belirgin yükseliş saptandı. Korelasyon analizinde yaş arttıkça nöropsikolojik test skorlarında daha kötü skorlar alındığını saptadık. Nöropsikolojik test skorları ile beyin bölgelerindeki FA ve ADC değerleri arasında ise ilişki saptamadık. Bu çalışmada asemptomatik dönemde dahi vitamin B12 eksikliğinde, beyinde mikrostrüktürel hasarlanmaların olduğu ve hastaların kognitif gerileme gösterdiği saptanmıştır. Bu sonuç doğrultusunda tanı ve tedavisi kolay olan vitamin B12 eksikliğinin erken dönemde tedavisi ile ilerde oluşabilecek geri dönüşümsüz hasarların önüne geçilebilecektir. Vitamin B12 plays an important role in the mechanisms which are responsible for myelinisation in the central nervous system. It can particularly lead to hematologic and neuropsychiatric symptoms when serum levels fall due to insufficient intake with diet or absorption problems. Cognitive symptoms of neurological involvement go mostly on insidiously, and sometimes they can be seen as initial findings before haematological manifestations may be present. Routine Magnetic Resonance Imaging (MRI) is insufficient to demonstrate brain damage due to B12 deficiency. Diffusion tensor imaging (DTI) can reveal abnormalities in a number of neurological disorders that can be seen with normal findings on conventional MRI. In this study, we aimed to indicate that cerebral neuronal damage by using DTG method and cognitive disturbance in phenomena vitamin B12 deficiency that have not reached the clinical symptom level by using neuropsychological tests. Between January and August 2016, 60 patients who applied to Adıyaman University Education and Research Hospital Neurology A.D. polyclinics and did not report cognitive complaints and had serum vitamin B12 levels below 200 pg/ml and 42 healthy people were included in this study. Routine blood tests were sent to the hospital's central laboratory for the purpose of excluding possible etiologic causes from all patients. Detailed anamnesis of patients was obtained, systemic and neurological examination was performed. As a neuropsychological test; Standardized Mini-Mental State Examination (MMSE), Montreal Cognitive Assessment Test (MOCA), Rey Auditory Verbal Learning Test (AVLT), Advanced and Reverse Numerical Test (WMS-R), Visual Production Subtest (WMS-III) Categorical Fluency Test (KAS), Trail Trail Test (Trail A-B) and Similarities (BENZ) test for abstraction skill were carried out to the patients. In each case, we realized a detailed investigation of Diffusion Tensor Image (DTI) in some brain regions (Corpus Callosum, Anterior Thalamus, Dorsolateral Prefrontal Cortex, Hippocampus) associated with cognitive functions and previously evaluated in some brain regions due to lack of vitamin B12. 121