Alzheimer hastalığının maliyet etkilik analizi

Sağlık sistemleri içerisinde en çok kaynak tüketen hastalıklar arasında kronik hastalıklar yer almaktadır. Alzheimer hastalığı (AH) diğer nörodejeneratif hastalıklar gibi kronik bir beyin rahatsızlığı olup demans tipi hastalıklar içerisinde en yaygın görülenidir. Bu araştırmanın amacı AH'nin evrelerine göre maliyet etkililiğini geri ödeme ve toplum perspektifinden analiz etmek ve hastalığın ülke bütçesi üzerindeki mali yükünü saptamaktır. Araştırmada Markov modeli kullanılarak AH'nin evrelerine göre yaşam boyu maliyeti, ortalama yaşam süresi ve kaliteye ayarlı yaşam yılları (QALY) hesaplanmıştır. Araştırmanın maliyet boyutunda hastaların direkt ve endirekt maliyet verileri Markov modeline dahil edilmiş ve hastalığın evrelerine göre toplam yıllık maliyeti tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre AH'nin yıllık maliyeti erken evrede 11.410,10 TL, orta evrede 34.381,15 TL ve ileri evrede 61.268,67 TL olarak tespit edilmiştir. Araştırmanın etkililik verileri literatürden alınmış olup maliyet ve etkililik verilerine %3 indirgeme uygulanmıştır. Markov modeli ile elde edilen araştırma sonuçlarına göre AH'nin indirgenmiş yaşam boyu maliyeti erken evrede 340.386,41 TL, orta evrede 258.709,03 TL ve ileri evrede ise 299.148,86 TL olarak saptanmıştır. QALY değerleri ise erken evrede 3.74, orta evrede 3.71 ve ileri evrede 2.66 olarak tespit edilmiştir. Markov modeli ile AH'nin ortalama yaşam süresinin 19,25 yıl olduğu saptanmıştır. Maliyet etkililik analizi sonuçlarına göre, AH'yi erken evrede tedavi etmek ileri evrede tedavi etmeye göre ilave 41.237,55 maliyet ve 1,10 QALY sağlamaktadır. AH'yi orta evrede tedavi etmek ileri evrede tedavi etmeye göre ise ilave (-) 40.439,83 maliyet ve 1,07 QALY sağlamaktadır. AH için geri ödeme kuruluşu perspektifinden yapılan bütçe etki analizinin sonuçlarına göre toplam sağlık harcamalarının 0,66'sının bu hastalığın tedavisine harcandığı tespit edilmiştir. AH'nin 2016 yılında sosyal maliyetinin 14.462.457.106 TL, SGK ve sosyal maliyet toplamının ise 15.191.659.536 TL olduğu tahmin edilmektedir. Sonuç olarak AH'yi erken ve orta evrede tedavi etmek ileri evrede tedavi etmeye göre maliyet etkilidir. Chronic diseases, comparing to the other type of diseases, consume most of the resources in the health systems. Alzheimer's disease (AD) is a chronic cerebral disorder such as other neurodegenerative diseases and is the most common type of dementia. The purpose of this research is to analyze cost effectiveness according to stages of the Alzheimer's Disease (AD) from the perspective of reimbursement and the community and to determine the burden of the disease on the country's budget. Using the Markov Model, three parameters were calculated in the study: lifetime cost, average-life year, and quality adjusted life year (QALY). The data from the direct and indirect cost of patients were included in the cost dimension of the study and the total annual costs based on the stages of the disease were determined. According to the results of the research, the annual cost of AD was 11.410,10 TL for the early stage, 34.348,15 TL for the moderate stage and 61.268,67 TL for the severe stage. The effectiveness-data of the study were taken from the literature and 3% reduction was applied to the cost and effectiveness-data. According to the results obtained from the Markov model, the reduced lifetime cost of AD was determined as: 340.386,41 TL in the early-stage, 258.709,03 TL in the moderate-stage, and 299.148,86 TL in the severe-stage; moreover, the QALY-values of the patients were found as 3.74, 3.71, 2.66 respectively. Results of the Markov Model also showed that the average-lifetime of AD was 19.25 years. According to the cost-effectiveness analysis, treatment in early-stage causes additional 41.237,55 TL cost and provides additional 1.10 QALY comparing to the treatment in severe-stage. Likewise, treatment in moderate-stage causes an additional (-) 40.439,83 TL cost and provides additional 1.07 QALY comparing to the treatment in severe-stage. According to the results of the budget impact analysis made from the reimbursement institution perspective for AD, 0,66 of the total health expenditures were spent on the treatment of this disease. The social cost of AD was estimated as 14.462.457.106 TL. The sum of SGK cost and social cost of AD were estimated as 15.191.659.596 TL in 2016. The study was concluded that early and moderate-stage treatment of AD is cost-effective compared to severe-stage treatment. 136