Risperidon kullanımının prepubertal çocuklarda metabolik parametreler üzerine etkisi

Metabolik yan etkiler, ikinci kuşak antipsikotiklerin (İKA) önemli bir yan etkisi olup konuyla ilgili araştırmalar giderek artmaktadır. Bu çalışmada çeşitli endikasyonlarla ikinci kuşak bir antipsikotik olan risperidon tedavisine başlanan prepubertal çocuklarda tedavi başlangıcındaki boy, kilo ölçümleri ile lipit profili, glukoz, insülin, leptin ve adiponektin değerleri, tedavinin 14. ile 16. haftaları arasındaki ölçüm ve değerlerle karşılaştırılmışır. Çalışmada 11 yaş altında, puberteye girmemiş, metabolik parametreleri etkileyebilecek bir hastalığı ya da ilaç kullanımı olmayan ve herhangi bir endikasyonla risperidon tedavisi başlanan 31 hasta değerlendirilmiştir. Araştırma kapsamındaki tüm çocuklara belirti şiddeti ve tedavi yanıtını değerlendirmek için Klinik Global İzlenim Ölçeği (KGİ) ve yan etkileri taramak için UKU Yan Etki Değerlendirme Ölçeği uygulanmıştır. Yapılan ölçüm ve laboratuar değerlendirmeleri sonucunda bazal ölçümlerine göre boy, kilo ve vücut kitle indeksinin (VKİ), leptin, insülin, trigliserit (TG) ve çok düşük molekül ağırlıklı lipoprotein (very low density lipoprotein -VLDL) düzeylerinin istatistiksel olarak anlamlı düzeyde arttığı saptanmıştır. UKU yan etki ölçeği sonuçlarına göre kilo artışı dışında risperidonun iyi tolere edildiği gözlenmiştir. Sonuçlar, risperidon ile daha önce yapılmış olan çalışma sonuçlarını destekler biçimde risperidon kullanımı sırasında metabolik parametrelerin etkilendiğine ve tedavi sırasında hastaların bu açıdan yakın takip edilmesi gerektiğine işaret etmektedir. Sonuçların genelleştirmesi için daha geniş örneklemli, uzun süreli ve karşılaştırma gruplarının olduğu çalışmaların yapılmasına gereksinim vardır. İleride yapılacak çalışmalarda risperidon tedavisi sırasında metabolik parametrelerde meydana gelen değişimin patofizyolojisini anlamak ve bireysel tedavi planı yapabilmek için risperidonun farmakodinamik etkilerin yanında enerji dengesi ile ilişkisinin de araştırılması uygun olacaktır. The researchs on the side effect of second generation antipsychotics (SGA) on metabolic parameters has been increasing over the years. In this study, the prospective changes in weigth, height, body mass index (BMI), glucose, lipid profiles, insulin, leptin and adiponectin associated with risperidone were evaluated in prepubertal children at the 14-16th weeks of treatment. 31 prepubertal patients (under 11 years) with an indication of risperidone treatment and without any chronic disorder or drug use which can affect the metabolic parameters were evaluated. All children were interviewed by using UKU Side Effect Rating Scale for the side effects and Clinical Global Impressions-Improvement Scale (CGI-S) for the severity of symptoms. Compered to basal levels; weight, height, BMI, triglyceride, very low density lipoprotein (VLDL), insulin and leptin were significantly increased. According to UKU side effect rating scale, risperidone is well tolerated, except for weight gain. The results were consisted with findings of the previous studies suggested that risperidone could affect the metabolic parameters and metabolic parameters should be monitored in patients using risperidone. In order to generalize results of this research to other clinical samples, it is necessary to conduct studies with larger sample size and different control groups with longer follow-up period. Studies evaluating the pharmacodynamic effects and the relation with the energy balance of risperidone will help to understand the pathophysiology of changes during risperidone treatment and to provide individualized treatment. 103