Etnik/teritoryal ulusçuluk bağlamında Türkiye'de ulusal kimliğin inşa süreci

Bu çalışmanın temel konusu Türk ulusal kimliğinin bileşenlerini tespitetmektir. Çalışmada ulusal kimliğin unsurları 1923 Cumhuriyetin ilanıyla başlayandönemden ele alınarak 1938'e kadar olan süreçle sınırlandırılmıştır. Bu süreç içindeulusal kimlik, hukuki-siyasi ve uygulamada gerçekleşen iki boyutuyla ortayakonulmuştur. Ayrıntıda ulusal kimliğin bileşenleri etnik/sivil bağlamındaaraştırılmıştır. Türk ulusçuluğunun vatandaşlığa bağlı ulusçuluk anlayışı ile organikulusçuluk anlayışı arasındaki konumu araştırılmıştır. Bu açıdan konuya ilişkin genelbir bilgi vermek amacıyla önce ulus, ulusçuluk, etnisite kavramlarına ilişkin olarakliteratürdeki hakim görüşler ortaya konulmuş, daha sonra ilkçi ve modernist araçsalcıulusçuluk tipolojilerine yer verilmiştir.Türk ulusçuluğunun etnik/sivil konumu ortaya konmaya çalışılırkenCumhuriyetin ilanından sonra ulusal kimliğin anayasada nasıl tanımlandığı vedönemim devlet seçkinlerinin beyanları ortaya konulmuştur. Daha sonra erkenCumhuriyet dönemimdeki uygulamaların Türk ulusçuluğunun hukuki-siyasiboyutunu yansıtıp yansıtmadığını ortaya koymak amacıyla Türk Tarih Tezi, Türk DilTeorisi, İskân kanunu, siyasi seçkinlerin ulusal karakteri kavrayışları ve diğer birçokreform ve kurumlar ile isyanlar süreci ele alınmıştır. Sonuçta erken cumhuriyetdöneminde sosyal-siyasi alanda gerçekleştirilen reformlar ve isyanlar sürecindehükümetin aldığı tavırlar, anayasada tanımlandığı şekliyle vatandaşlığa dayalı birulusçuluk anlayışından kaymaların olduğunu bize göstermektedir. Bu kayış kısmen1925 yılından başlamak üzere ağırlıklı olarak 1930'lu yıllarda kendini gösterir.Cumhuriyet döneminin isyanlar süreci, hükümetlerin isyanlara yönelik aldığı tavırlarTürk ulusçuluğunun etnik öğelerin eklenmesine neden olmuştur.Sonuçta Türk ulusçuluğunun anayasada tanımladığı şekliyle vatandaşlığadayalı bir ulus anlayışına yakın dururken uygulamada gerçekleşen boyutuyla,organik bir ulusçuluğa da yakın durmaktadır. Konjonktüre bağlı olarak Türkulusçuluğu etnik ve sivil ulusçuluklar arasında gidip gelen bir değişim göstermiştir. Main topic of this study is to determine the components of Turkish nationalidentity. In the study, the components of the national identity have been restrictedfrom the period beginning from the announcement of the Republic in 1923 to 1938.Within this process, the national identity has been manifested with its twodimensions: judicial-political and realized in practice. In detail, the components ofthe national identitiy have been investigated in the context of ethnic/civic. Theposition of Turkish nationalism between the understanding of the nationalism thatTurkish nationalism depends on citizenship and the understanding of ethnicnationalism has been investigated. With the aim of giving general information fromthis point or view, first of all prevailing views in literature related to the concepts ofnation, nationalism, and ethnicity have been explained, and then primordialist,modernist and instrumentalist nationalism typologies have been explained.While trying to manifest ethnic/civic position of Turkish nationalism, afterthe announcement or the Republic how the national identity was defined in theconstitution and statements of state elites of that tşme have been manifested. Then,with the aim of manifesting whether the practices in the early period of the Republicreflects judicial-political dimensions of the Turkish nationalism it has been dealt withthe issued of Turkish History Thesis, Turkish Language Theory, Settlement Law,comprehension of nationala character of political elites, and many other reforms andinstitutions, and processes of revolts.As the result, the reforms realized in social-political area in he early period ofthe Republic and the manners government adopted in the process of revolts indicateus that there are deviations from the understanding of the bationalism as described inthe constitution, which depends on citizenship. This deviation starts partly from theyear 1925, and makes its presence felt in the years of 1930. The process of revolts ofthe Republican period and the manner that the governments adopted against therevolts have caused the addition of ethnic components to the Turkish nationalism.Consequently, while the Turkish nationalism as described in the constitutionstands near to a nation understanding depending on citizenship, it also resembles anorganic nationalism with its dimension in practice. Turkish nationalism as linkedwith the conjuncture shows a change going and coming back between ethnic andcivic nationalism. 136