Saparna (Smilaxaspera L.,Smilax excelsa L.) türlerinin bazı morfolojik ve kimyasal özelliklerinin belirlenmesi

Saparna, Liliaceae familyasından sarılıcı, tırmanıcı, dikenli ve çok yıllık bir bitkidir.Hatay florasında Smilax aspera L. ve Smilax excelsa L. olmak üzere iki türü doğal yayılış göstermektedir. Çalışmada farklı lokasyonlardan toplanan Smilax türlerinin bazı fenolojik ve morfolojik özellikleri belirlenmiş, bitkiler antioksidan kapasiteleri ve yağ asitleri açısından incelenmiştir. Çalışmada, en yüksek 100 meyve ağırlığı 37,69 g ile Kışlak 2 lokasyonundan, en yüksek 100 tohum ağırlığı ise 24,47 g ile Kışlak 1 lokasyonundan toplanan S. aspera L. türüne ait bitkilerden elde edilmiştir. Yaprak ve meyve antioksidan kapasiteleri açısından türler ve lokasyonlar arasında önemli bir farklılık görülmemiştir. Yaprak antioksidan kapasiteleri 1.00-1.04 mmol.Fe+2/kg arasında değişirken, meyve antioksidan kapasiteleri 1.03 ve 1.07 mmol.Fe+2/kg arasında değişmiştir. Tohum sabit yağına ait en yüksek değer % 12.03 ile Suçıkağı-İskenderun lokasyonundan toplanan bitkilerde elde edilmiştir.Yağ asitleri açısından yapılan analizlerde, Smilax yağının ana bileşenin vaccenic asit olarak belirlenmiş ve en yüksek vaccenic asit oranı % 32.71 ile Sinanlı-Defne lokasyonundan toplanan S. excelsa L. bitkilerinde elde edilmiştir. Sarsaparilla, belonging the Liliaceae family is perennial, wrapping, climber, pricklyl plant. Two sarsaparilla species Smilax aspera L. and Smilax excelsa L. shows the natural distribution in Hatay flora. In the study, some phonological and morphological characteristics of Smilax species collected from different locations were determined, the plants were examined in terms of antioxidant capacity and fatty acids.In the study, the highest 100 fruit weights with 37,69 g were obtained the plants of S. aspera L. species collected from Kışlak 2 location and the highest 100 seed weight 100 with 24,47 g from Kışlak 1 location. In terms of antioxidant capacity of the leaves and fruits, significant differences among the species and locations were not observed. The antioxidant capacity of leaves were changing 1,00 to 1,04 mmol.Fe+2/kg while fruit antioxidant capacity were ranged 1,03 and 1,07 mmol Fe+2/kg. The highest value of seed crude oil with 12,03% were obtained from the plants collected in Suçıkağı - Iskenderun locations. Analysis conducted in fatty acids, vaccenic acid designated as the main component of the Smilax oil and the highest rate of vaccenic acid with 32.71% were obtained in the plant of S. excelsa L species collected from Sinanlı – Defne location. 43