Marmara denizinde yaşayan yengeçlerin (Crustacea-decapeda brachyura) türlerinin ve ekolojilerinin saptanması üzerine bir araştırma

V. ÖZET Bu araştırma için 1990-1994 yılları arasında Marmara Denizi'nin 0-110 m arasında kalan derinliklerinden, 254 istasyondan trol, bimtrol, direç, uzatma ağı ve el kepçesi ile dip materyali alınmıştır. Bu 254 istasyonun 185 tanesinden yengeç materyali elde edilmiştir. Yengeçler deniz suyu ile hazırlanmış %5'lik formol içinde tespit ve muhafaza edilmişlerdir. Tayin işlemi sonunda Marmara Denizi'nde 4 seksiyon, 8 familya, 16 cinse ait 21 türün yaşadığı saptanmıştır. Bu türler şunlardır: Dromia personata, Medorippe lanata, Liocarcinus arcuatus, Liocarcinus depurator, Liocarcinus holsatus, Carcinus aestuarii, Goneplax rhomboides, Eriphia verrucosa, PHumnus hirtellus, Monodaeus couchi, Xantho pilipes, Xantho poressa, Pinnotheres pisum, Pinnotheres pinnotheres, Pachygrapsus marmoratus, Brachynotus sexdentatus, Inachus dorsettensis, Macropodia rostrata, Macropodia longirostris, Eurynome aspera, Maja crispata. Bu türlerden 1 tanesi (Xantho pilipes) Marmara Denizi için yeni kayıttır. Ayrıca bu türlerin hangi bölgelerde yaşadıkları, ekolojik özellikleri, zonlara ve derinliklere, substrata, tuzluluğa ve sıcaklığa göre dağılımları da ilk defa araştırılmıştır. Türlerin 18 tanesinin infralittoral zonda, 3 tanesinin (Medorippe lanata, Pinnotheres pinnotheres, Eurynome aspera) sirkalittoral zonda yaşadıkları belirlenmiştir. Substrata göre dağılımlarında çoğunun öritop olduğu, bunlardan Dromia personata, Eriphia verrucosa, Pachygrapsus marmoratus, Liocarcinus holsatus, Medorippe lanata ve Eurynome aspera'nın monotipik formlar oldukları gözlenmiştir. Tuzluluğa göre dağılımlarında ise 20 türün örihalin 81oldukları, sadece bir türün (Medorippe lanata) tipik Akdeniz suyunda %o 38 tuzlulukta yaşayan stenohalin bir form olduğu, deniz suyunun sıcaklığına göre dağılımlarında da 20 türün öriterm formlar olduğu ve yine aynı türün (Medorippe lanata) 14.5-15.0 T°C'de yaşayan stenoterm bir form olduğu ortaya çıkarılmıştır..y 82 ¥>. SUMMARY Deep materials employed in this study were collected in 254 stations choosen in the Sea of Marmara. Collecting was carried out from the depths, ranging between 0-110 m, by using trawl, beamtrawl, dredge, net and scoop net during 4 years between 1990- 1994. The crabs were obtained from 185 of 254 stations, and then fixed and preserved in 5% formalin prepared in marine water. It was established that 21 species belonging to 4 sections, 8 families and 16 genera occur in Marmara Sea. These species are as follows: Dromia personata, Medorippe lanata, Liocarcinus arcuatus, Liocarcinus depurator, Liocarcinus holsatus, Carcinus aestuarii, Goneplax rhomboides, Eriphia verrucosa, Pilumnus hirtellus, Monodaeus couchi, Xantho pilipes, Xantho poressa, Pinnotheres pisum, Pinnotheres pinnotheres, Pachygrapsus marmoratus, Brachynotus sexdentatus, Inachus dorsettensis, Macropodia rostrata, Macropodia longirostris, Eurynome aspera, Maja crispata. Of these, Xantho pilipes is a new record for Marmara Sea. Localities and ecological characteristics of these crabs, and their distributions on the basis of depth, zone, substrate, salinity and temperature have been explored in this study for the first time. 18 species were determined to live in infralittoral zone, whereas 3 species (Medorippe lanata, Pinnotheres pinnotheres and Eurynome aspera) in circalittoral zone. In terms of their distributions according to substrate, most of them are eurytopic, with the exception of Dromia personata, Eriphia verrucosa, Pachygrapsus marmoratus, liocarcinus holsatus, Medorippe lanata and Eurynome aspera which are monotopic forms. In consideration of their distributions with respect to salinity and temperature of the marine 83water, all but one are euryhaline and eurytherm. The exceptional species which is stenohaline and stenotherm is Medorippe lanata, and this crab can live in the salinity of 38%o, which is typical mediterranean water, and in the temperatures of 14.5-15.0 T°C. 84 105