Yabancı yatırımların Türkiye'deki ilaç sektörü üzerine etkileri

İlaç endüstrisi dünya'da katma değeri en yüksek teknoloji yoğun çalışan sektörlerden birisidir. Sektörün 2017 yılı sonu itibariyle pazar büyüklüğü 1,1 trilyon $'dır. Piyasalarda etkin ve güçlü ilk beş ülke sırasıyla ABD, Çin, Japonya, Almanya ve Fransa'dır. Türkiye ise dünyanın en büyük on altıncı İlaç piyasasıdır. Türkiye ilaç sektörü üretim kıstasları, teknolojisi, yatırım gücü ve üretim kapasitesi ile gelişmiş bir yapı göstermektedir. Ciddi biçimde çeşitlilik, üretim ve ihracat kapasitesine sahiptir. Gittikçe artan Ar-Ge faaliyetleri ise sektörü stratejik öneme haiz kılmaktadır. Ancak, dünyada istenen rekabet gücüne henüz ulaşamamıştır. Türkiye ilaç sektörü çok uluslu güçlü şirketlerin ilgi duydukları bir pazardır. AB ile 1996 yılında imzalanan Gümrük Birliği Anlaşması ilaçta fikri mülkiyet haklarının düzenlenmesinin ana ayağını teşkil etmektedir. Diğer taraftan dışa açılma ve iktisadi bütünleşme hareketleri artan sağlık giderleri ve toplumsal gereksinimleri karşılarken, beraberinde ithal girdiler ve yabancı menşeli ilaçlar dışa bağımlılığı artırmaktadır. Bu durum Türkiye ilaç sektörünün en ciddi paradoksunu oluşturmaktadır. Türkiye'nin ithal ettiği ilaçların dış ticaret açığının neredeyse %7'sine ulaşması durumun ciddiyetini göstermektedir. Devlet tarafından sektör için yatırım teşvikleri ve destekleri uygulanmaktadır. Bu çalışmada yabancı yatırımların Türkiye'deki ilaç sektörü üzerine etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Tezin birinci bölümünde, dünya ilaç endüstrisine genel bir bakış yapılmış olup; sektörün tarihçesi, AB'de ve Türkiye'deki durumuna değinilmiştir. İkinci bölümde ise, Türkiye ilaç endüstrisi ve ekonomideki yeri üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölüm sektörel yatırım teşviklerine desteklerine stratejik, öncelikli, büyük ölçekli, bölgesel ve genel teşvik açılarından bakmıştır. Tezin dördüncü bölümü sektörün rekabet gücü ve sorunları üzerinde dururken, beşinci bölümde AB'ye katılım süreci ve Türkiye ilaç sektörüne etkileri araştırılmıştır. Sonuç olarak, Türkiye ilaç sektöründe yabancı yatırımların ulusal endüstri üzerinde olumlu ve olumsuz etkileri olduğu görülmüştür. Türkiye ilaç sektörünün en önemli sorunu temel araştırmaya dayalı orijinal ürün geliştirmemesidir. AB gibi iktisadi bütünleşme hareketlerinin ürünlerin serbest dolaşımına getirdiği kısıtlamalar ve yüksek Ar-Ge maliyetleri piyasada yabancı uyruklu firmaların güçlü olmalarına yol açmaktadır. Bu gelişmeler ise Türkiye ilaç sektörünün jenerik ürünlerin üretimine kaymasına ve yabancı markalar için ideal bir üretim üssü olmasına uygun zemini sağlamaktadır.Anahtar Kelimeler: İlaç Sektörü, Türkiye, Yabancı Yatırım Pharmaceutical industry is one of the most high value-adding and technology sectors. The market value of this sector has reached to 1.1 trillion $ by the end of the year 2017. USA China, Japan, Germany and France are the leading five determinants countries in the Pharmaceutical industry, while Turkey is the 16th biggest market in the World. TThe Pharmaceutical sector in Turkey is a well-structured and developed area with its manufacturing criteria in quality, technology, investment power and production capacity, including with a significant capability of diversity in skus, production and export. Accelerating R & D activities in Turkey make the sector much more strategic. However, Turkish Pharmaceutical sector could not gain a strong competition. This makes the Turkish Pharmaceutical market an attractive square for the foreign multinational corporations. The Customs Union Agreement signed with the EU in 1996 is the main pillar arranging intellectual properties in the pharmaceutics. On the other hand, while Turkey's opening economy and economic integrations meets increasing health expenditures and social requirements, it also creates importing and dependency on the foreign originated pharmaceutics. This is the most serious paradox of the Turkish pharmaceuticals sector. The pharmaceutics imported by Turkey is comprised of 7% of the foreign trade deficit in Turkey, and this exactly shows the importance of the situation. The objective of this study was to assess the effects of foreign investments on the Pharmaceutical sector in Turkey. The first part of the thesis mainly focuses on the Pharmaceutical industry in the World, including general history and its situation in both EU and Turkey. Following that, the second part explains the Turkish Pharmaceutical industry and its main role in the economy, whereas the third section oncentrates on the investment incentives with regarding of strategic, priority, big-sized, regional, and major perspectives. The fourth and fifth parts of the study examined competition pwer and issues in the sector, and integration with the EU and its effects on the Turkish Pharmaceutical sector, respectively. In conclusion, we revealed that foreign investments had both positive and negative effects on the Turkish sector. The major issue of the sector in Turkey was found to be that no original molecule could not be developed based on the pure Sciences. Also, the restrictions on the frre movement of the goods across the EU borders and high R & D costs are the driving forces for the foreign coporates occupying the Turkish market against the domestic Pharmaceutical firms. Eventually, all these factors have forced the Turkish companies to tu turn in to generic drugs and an outsourcing market for multinational firms.Keywords: Pharmaceutical Industry, Turkey, Foreign Investment 83