Bakü Hard Rock Cafe örneğinde akustik ve elektroakustik parametrelerin analizi ve karşılaştırması

Hacim akustiği tasarımında kullanılan tasarım ölçütleri, yirminci yüzyılın başından bu yana sürdürülen araştırmalar ile tanımlanmış olan akustik parametrelere dayandırılmaktadır. Söz konusu parametrelerin tasarımsal hedef değerleri, hacimlerin kullanım amaçlarına göre belirlenmektedir. Müzikal performans mekanları için belirlenmiş olan akustik parametrelerin değer aralıkları, hemen hemen tümüyle senfonik müzik, opera ve oda müziği gibi batı sanat müziği türlerinin hacim akustiğine bağlı biçimde icra edildiği salonlar için belirlenmiştir. Diğer yandan geniş bir izler kitleye sahip rock ve pop müzik mekanlarının tasarımında kullanılabilecek parametre değer aralıklarına ilişkin araştırmalar son bir kaç yılı kapsamaktadır. Söz konusu araştırmalarda rock ve pop müzik salonlarının akustik tasarımına yönelik yeni değer aralıkları önerilmiş olmakla birlikte bu öneriler iç mimari özelliklere dayalı zaman parametreleriyle sınırlı kalmış ve ses destek sisteminin etkileri henüz kapsamlı biçimde incelenmemiştir.Bu tez çalışmasında ses destek sistemi hoparlörlerinin ses yayma örüntülerinin ve dağıtılmış ses sistemi dolayısıyla karmaşıklaşan ses kaynağı-alıcı etkileşimlerinin ölçülen akustik parametre sonuçlarını etkileme potansiyeli ele alınmıştır. Ses destek sistemi ile işletilecek müzikal performans mekanlarının tasarımında, hacim akustiği simülasyonunun, kurulması öngörülen sabit ses destek sistemini de kapsayacak şekilde elektroakustik simülasyon olarak genişletilmesinin daha gerçekçi tasarım verileri sağlayacağı varsayılmıştır. Bu amaçla örnek olarak seçilen ve elektroakustik projesi bu tezin yazarı tarafından gerçekleştirilen Bakü Hard Rock Cafe'de iki farklı simülasyon senaryosu tasarlanmıştır. İlk senaryoda onaylı hoparlör simülasyon verileri ile ses destek sisteminin canlandırıldığı elektroakustik simülasyon gerçekleştirilmiştir. Sonuçlar ikinci senaryoda omni ses kaynağı ile yapılan standart hacim akustiği simülasyonundan elde edilen sonuçlarla karşılaştırılmıştır. Gözlenen farklar, parametrelerin Hissedilebilir Eşik Değerleri (JND) ile karşılaştırılarak sonuç bölümünde değerlendirilmiştir.Anahtar kelimeler: Akustik, Elektroakustik, Parametre, Müzik, Rock Room acoustics design criteria are based on the acoustical parameters that were defined via numerous researches along the twentieth century. Target design values of the parameters depend on the intended purpose of a room. The value intervals of the acoustical parameters regarding musical performance halls are defined almost only for the halls for western art music genres such as symphonic music, opera and chamber music. The researches on rock and pop music halls to discover relevant value intervals of the acoustical parameters, however, cover only last few years. Although new value intervals were recommended for acoustical design of rock and pop music halls, the recommendations are limited to time parameters that are derived from room acoustics of interior architecture, yet the effects of sound reinforcement system were not examined extensively.In this dissertation, it is assumed that directivity patterns of sound system loudspeakers and complex source-receiver interaction due to distributed sound system are the aspects that have potential to influence measured parameters. It is hypothesized that extending the room acoustic simulation to incorporate the electroacoustical system will yield more relevant data for the design stage of amplified music performance halls. Baku Hard Rock Café, of which electroacoustical project was prepared by the author of this dissertation, was selected as the case study and two simulation scenarios were designed. In the first scenario, the sound system was simulated by the approved loudspeaker simulation data. The results were compared to the results obtained in the second scenario which is a standard room acoustic simulation with omni sound source. In the conclusion, the observed differences were evaluated by comparison to Just Noticeable Difference (JND) thresholds for each parameter.Keywords: Acoustical, Electroacoustical, Parameter, Music, Rock 79