İşyeri organizasyonunda '5S' yaklaşımı ve bir sanayii işletmesinde uygulama

YÜKSEK LİSANS TEZ ÖZÜ İŞYERİ ORGANİZASYONUNDA `5S` YAKLAŞIMI VE BİR SANAYİİ İŞLETMESİNDE UYGULAMA Alper Bozkurt İşletme Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nisan 1999 Danışman: Prof.Dr. Mehmet Şahin 5S yaklaşımı, baş harfi `S` ile başlayan ve ilk defa Japon işletmelerinde sistematik bir biçimde uygulanmış ve öne sürdüğü ilkelerle, üretim faaliyetlerindeki boşa geçen zamanı enazlamayı amaçlayan, bir üretim yönetim sistemidir. Bu yaklaşım, işletme içerisinde uygulanacak etkin bir `düzen` ve `temizlik` ile, üretim faaliyetlerinde yeralan birçok gereksiz işlemin ortadan kalkacağını ve ayrıca, bu yönde ki çalışmaların korunması ve geliştirilmesi durumunda, işletmede `sürekli iyileşme ve gelişme` için önemli bir adım atılacağını öne sürmektedir. 5S yaklaşımını oluşturan, beş ilke ve bunların içerdiği anlamlar ise şunlardır: Sınıflandırma (SEIRI): gereksiz materyallerin işlem bölgesinden uzaklaştırılması, Düzenleme (SEITON): gerekli materyallerin, kolay bulunmalarını sağlayacak bir düzenlemenin yapılması, Temizlik (SEISO); iş kalitesi ve işgücü sağlığını koruyacak hijyenik ortamın oluşturulması, Standartlaştırma (SEIKETSU): özde, ilk üç ilke kapsamında yapılanların, genelde de, olumlu tutum ve davranışların, birer alışkanlık haline getirilerek korunması ve son olarak Eğitim ve Disiplin (SHITSUKEV kazanılan alışkanlıkların, geliştirilmesidir. Bu beş ilkenin uygulanmasının, hem çalışanlara hem de işletmeye birçok faydası vardır. Düzenli ve temiz bir işyerinde çalışmanın vereceği, yüksek motivasyon ve iş tatmini, çalışanların kişisel olarak elde edeceği faydaların başında gelir. Bunun getireceği yüksek iş verimi ise, daha yüksek ürün kalitesinin, daha az maliyetle elde edilmesi demektir. Bu da, işletmenin 5S uygulamalarından sağlayacağı en önemli faydadır. ABSTRACT ` 5S ` APPROACHING IN WORKPLACE ORGANIZATION AND APPLICATION IN AN INDUSTRY ESTABLISHMENT Alper Bozkurt İşletme Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nisan 1999 Danışman: Prof. Dr. Mehmet ŞAHİN ` 5S ` APPROACH is a production management system that capital letter starts with ` S ` and first practiced as a systematic form in Japan establishments and purposed the freetime minimum in production activities with claiming basis. This approach claims that, with practicing an effective ` ORDER ` and ` CLEANING ` inside the establishment, a lot of unnecessary operations will be finish in production activities and also in this situation keeping and developing of the works in this way, an important step will be for `continuously improving and developing ` in the establishment. The five basis that forms ` 5S ` APPROACH and their meanings are those: Classification (SEIRI): Taking away of unnecessary materials from operation area. Ordering (SEITON ): Making an order that will supply the necessary material easy find. Cleaning (SEISO): Forming hygienic environment that will keep the work quality and workpower health. Standartization (SEIKETSlfl: Keeping, in the essence, include of three basis of makings, also generally, positive of conducts and behavious as one by habit. And at the end Education and Dicipline(SHITSUKE): Developing of having habits. The practicing of those five basis have a lot of advantages to workers and to the establishment. The workers personally having advantages first coming are, high motivation and work satisfaction that will given by working an order and establishment. Bringing high work efficient of this says, higher production of quality with having more little cost. This is the most important advantage for the establishment, supply from `5S APPLICATIONS`. 114