Döviz kuru sistemleri ve sermaye hareketleri bağlamında kriz ve krizleri önleme yöntemleri

T.C.KOCAELİ ÜNİVERSİTESİSOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜİKTİSAT POLİTİKASI ANABİLİM DALIDÖVİZ KURU SİSTEMLERİ VE SERMAYE HAREKETLERİ BAĞLAMINDAKRİZ VE KRİZLERİ ÖNLEME YÖNTEMLERİ1980'li yıllarda birçok ülke, globalleşmenin fırsatlarından yararlanmak içinserbestleşme trendini takip etmiştir. Fakat bu ülkelerin, fırsatların yanında tehditlerinde farkına varmaları gerekirdi. Uluslararası konjonktürdeki popülerliğine bakarakserbestleşmenin faydalarına inanan ülkeler, hızla dışa açılma furyasının faturasınıkrizler sırasında ödemişlerdir. Aslında bu noktada ülkelerin biraz da sürü güdüsüylehareket ettikleri ileri sürülebilir. Sonuç olarak son 26 yılda krizlerin sayısı, 1980öncesine göre ikiye katlanmıştır.Krizler, döviz ve bankacılık krizleri ve/veya ikiz krizler şeklinde meydanagelmektedir. Krizlerinin tetiklenmesinde genellikle en büyük rolün kur sisteminde vesermaye hareketlerinde olduğu varsayılır. Dolayısıyla krizlerin, kur sistemleri vesermaye hareketleri arasındaki etkileşim incelenmeye değer bir konudur.Birinci bölümde kur sistemleriyle krizler arasındaki bağlantı ortayakonulacaktır. Sabit ve serbest kur sistemlerinin krizlerin çıkışındaki rolleri ve krizlerinönlenmesindeki etkileri tartışılacaktır.İkinci bölümde sermaye hareketleriyle krizler arasındaki bağlantı incelenecektir.Öncelikle sermaye hareketlerini yaratan güdüler ve global sermaye hareketlerininboyutları ele alınacaktır. Ardından krizlerin çıkış mekanizmaları incelenecektir.Çalışmanın bulgularını özetlemek için sermaye hareketleri, döviz kuru sistemleri vekrizler arasındaki etkileşim bilanço yaklaşımı çerçevesinde açıklanacaktır.Üçüncü bölümde krizleri önlemek için alınabilecek önlemler tartışılacaktır. Bubağlamda finansal mimarinin düzenlenmesine ve gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin,krizleri önlemek için yapması gerekenlere yönelik öneriler incelenecektir. Krizlerinönlenmesi için uygulanabilecek politikalardan olan sermaye hareketleri kontrolleri vekur sistemi seçimi bilanço yaklaşımı çerçevesinde ele alınacaktır.Tezi Hazırlayan : Ümit KoçTez Danışmanı : Yrd. Doç. Dr. Tahir BüyükakınTez Kabul Tarih ve No : 28/06/2006-2006/12Jüri Üyeleri : Prof. Dr. Mehmet Duman, Doç. Dr. Yusuf Bayraktutan, Yrd.Doç. Dr. Tahir Büyükakın T.C.KOCAELİ ÜNİVERSİTESİSOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜİKTİSAT POLİTİKASI ANABİLİM DALIEXCHANGE RATE SYSTEMS AND CAPITAL FLOWS IN THE CONTEXTOF CRISES AND METHODS FOR PREVENTING CRISESMany countries followed the liberalization trend to benefit from the opportunitiescreated by globalization in the 1980?s. But these countries should have realized thepossible threats as well as the opportunities. Countries having faith in the benefits ofliberalization out of its popularity in the international conjecture opened up in a rushbut paid a high bill during crises. In fact it is plausible to assert that the countries actedin a herd behavior. The result is that the number of crises in the last 26 years doubledafter 1980.Crises occur in the forms of currency, banking and/or twin crises. It is usuallyassumed that capital flows and exchange rate systems play an important part intriggering the crises. Therefore the interaction among exchange rate systems, capitalflows and crises is worth to examine.In the first chapter the relation between exchange rate systems and crises will beexplored. The effects of fixed and floating exchange rate regimes on crises and thepreventive role of different exchange rate systems against crises will be discussed.In the second chapter the relation between capital flows and crises will beexamined. The incentives causing capital flows and the extent of global capitalmovements will be enumerated. The mechanisms causing crises will be analyzed. To sumup the findings of the research the interaction among capital flows, exchange ratesystems and crises will be explained in a balance sheet perspective.In the third chapter precautions against crises will be discussed. Thereforeproposals for the regulation of the international financial architecture and actions whichshould be undertaken by the developed and developing countries will be examined.Controls on capital flows and the choice of exchange rate system will be discussed asprecautions against crises in a balance sheet perspective.Tezi Hazırlayan : Ümit KoçTez Danışmanı : Yrd. Doç. Dr. Tahir BüyükakınTez Kabul Tarih ve No : 28/06/2006-2006/12Jüri Üyeleri : Prof. Dr. Mehmet Duman, Doç. Dr. Yusuf Bayraktutan, Yrd.Doç. Dr. Tahir Büyükakın 121