Sultan II. Abdulhamid’in ulema ve meşayih ile ilişkileri

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. Sultan II. Abdülhamid kendisine bağlı olan ulema ve meşâyıh ile İslam âlemi üzerinde bir pan-islamism siyaseti izlemiştir. Sultan Abdülhamid bu ulema ve meşâyıh ile hem ittihâd-ı İslam politikasını izlemiş, hem klasik İslam anlayışını ihya etmiş hem de klasik ehl-i sünnet geleneği önündeki reformist çıkışlara müdahelelerde bulunmuştur. Bununla birlikte onun idare tarzını beğenmeyip meşruti bir idare inancına sahip olan ulema ve meşâyıh da vardır. Sultan Abdülhamid kendisine biat eden ve karşı çıkan bu ulema zümreleri ile nasıl bir siyaset izlemiş ve nasıl bir hukuk geliştirmiştir? Sultan'ı kendisine bir öncü ve model olarak kabul eden etbâı acaba onu nasıl bir yerde ve konumda görmüşlerdir? Onu ve yönetim anlayışını eleştiren ulema hangi nedenlerle bu duruşu sergilemişlerdir? Bu karışık dönem hangi âlimleri ne gibi sonuçlara itmiştir? "Sultan II. Abdülhamid Dönemi Ulemâ İlişkilerinin Analizi ve Tespitleri" üzerine yaptığımız bu tezin giriş bölümünde, araştırmanın konusu, gayesi, önemi, yöntem ve yapılan çalışmada istifade edilen kaynaklar üzerinde durulmuştur. Bu çalışma Sultan Abdülhamid dönemindeki etkin ulemâ ve meşâyıh zümrelerinin düşünce yapılarını ve Sultan'ın yönetimiyle olan hukuklarını incelemeye ve tahlil etmeye çalışmıştır. Sultan Abdulhamid II, along with the sheikhs and scholars who were associated with him, had implemented Pan Islamism politics upon the Islamic state. Alongside this, they enlivened the classic understanding of Islam and portrayed a resistance to reformist ideas which did not coincide with the classic Ahlu Sunnah tradition. Simultaneously, there were sheiks and scholars who did not approve of his method of ruling and were more inclined towards the idea of a constitutional monarchy ruling over the state. What method of politics were implemented by Sultan Abdulhamid regarding his relations with the scholars who had pledged their allegiance to him and those who held contrary beliefs in the opposition? What sort of status was he perceived to have by his allies who had seen him as their guide and leader? Within this era of confusion, what conclusions were some scholars pushed into? Within the thesis "Scholar Relations During the Era of Sultan Abdulhamid and its Specifications" consists three main sections and a conclusion. Within the 'introduction', the research's significance and importance is highlighted. The 'method' focuses on the knowledge that is to be acquired through the research. The research primarily aims to enlighten one about the reflections of the sheikhs and scholars in this era whilst analyzing their relationships with Sultan Abdulhamid II.