11 Eylül Sonrası Afganistan'ın Yeniden İnşası Sürecinde Türkiye-Afganistan İlişkileri

The 9/11 attacks had important consequences for the United States and the world. The "war against terrorism" initiated by US President George W. Bush with the discourse of "you are either with us or with them" has led to the formation of a new understanding of national security based on a preemptive war strategy. The US demanded the leader of the al-Qaeda terrorist organization, Osama Bin Laden, from the Taliban regime, but when the Taliban rejected this request, the US carried out a military operation, overthrowing the Taliban regime and occupied Afghanistan. The US and its allies tried to build a new state model for Afghanistan after the invasion, but they could not succeed in carrying out the nation-state building process they envisioned for Afghanistan. In this study, Turkey's contributions to the reconstruction of Afghanistan in the post-2001 period and the policy followed in this process will be analyzed, and the contributions of TAF, TIKA and PRT (Provincial Reconstruction Team) will be examined.
11 Eylül saldırıları, ABD ve dünya açısından önemli sonuçlar doğurmuştur. ABD Başkanı George W. Bush’un “ya bizimlesiniz ya da onlarla” söylemiyle başlattığı “terörizme karşı mücadele”, önalıcı savaş stratejisine dayalı yeni ulusal güvenlik anlayışının şekillenmesine yol açmıştır. ABD, saldırılardan sorumlu tuttuğu El-Kaide terör örgütünün lideri Usame Bin Ladin’i Taliban rejiminden istemiş, ancak Taliban bu isteği geri çevirince, askerî operasyon düzenleyerek Taliban rejimini devirmiş ve Afganistan’ı işgal etmiştir. ABD ve müttefikleri işgal sonrasında Afganistan için yeni bir devlet modeli inşa etmeye çalışmış, ancak Afganistan için öngördükleri ulus-devlet inşa sürecini yürütme konusunda başarıya ulaşamamışlardır. Türkiye bu süreçte Afganistan ile etnik, sosyal-kültürel, dini ve tarihi bağları olan ve aynı zamanda nüfusunun çoğunluğu Müslüman bir NATO üyesi ülke olarak önemli bir yere sahiptir. Ancak Türkiye’nin ABD yanlısı bir politika izlemesi, Afganistan’daki yumuşak gücünün sınırlarını da belirlemiştir. Bu koşullarda Türkiye’nin Afganistan’ın ulus-devlet inşası sürecinde önemli bir etkisinin olmadığı görülmektedir. Bu çalışmada, 11 Eylül sonrası dönemde Afganistan’ın yeniden inşası sürecinde Türkiye’nin izlediği politika incelenecek, ülkenin yeniden inşası sürecinde TSK, TİKA ve İİE’nin (İl İmar Ekibi) katkıları ele alınacaktır.