Ücretlilerden kesilen gelir vergisinin türk vergi sistemi üzerindeki istikrar etkisi

Optimal vergi politikasında gelirin düz oranlı vergilendirilmesi, yüksek gelire sıfır marjinal vergi oranı uygulanması ve vergilendirmenin dolaylı vergilere kaydırılması gibi üç eğilim gözlenmektedir. Türkiye’de vergilendirme dolaylı vergiler ve ücretlilerden kesilen gelir vergisi üzerine kaymaktadır. 2015 itibariyle, istihdam edilenlerin yüzde 65’inden fazlasını ücretli ve yevmiyeli olarak çalışanlar oluşturmakta ve bu grup üzerinden alınan vergiler toplam vergi gelirlerinin yüzde 13’ünü; kişisel gelir vergisinin ise yaklaşık yüzde 60’ını oluşturmaktadır. Çalışmada, Türkiye’de ücretlilerden kesilen gelir vergisinin Türk vergi sistemi üzerindeki istikrar etkisi Haughton’dan hareketle 2004 - 2015 yılları için değerlendirilmektedir. 2015 yılında toplam vergi gelirlerinin yaklaşık dörtte birini oluşturan gelir vergisinin oynaklığının düşük olması istikrar açısından önem taşımaktadır. Ücretliler üzerindeki gelir vergisi toplam gelir vergisi üzerinde bir istikrar etkisi oluşturmaktayken; toplam vergi gelirleri üzerinde böyle bir etki gözlenmemektedir.
There have been three trends in the optimal tax policy, which are to place a levy on personal income proportionally, employ a zero tax rate for higher income and make taxation shift to indirect taxes. Taxation in Turkey has been shifting to personal income tax on wage earners and indirect taxes. As of 2015, oversixty-five percent of employees are made of wage earners and casual workers, and taxes charged from these groups compose thirteen percent of tax receipts and almost sixty percent of personal income tax. This study evaluates the stability of personal income tax on wage earners for Turkish tax system between the years of 2004 – 2015 according to Haughton’s method. In 2015, personal income tax which creates twenty-five percent of tax receipts has lower volatility is crucial for tax stability. As a result, personal income tax on wage earners is not observed to create positive impacts on tax receipts whereas it creates positive impacts on personal income tax.