Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi

Türkçe derslerinin temalar ve temalara uygun çeşitli türde metinlerle etkinlik temeline dayalı, öğrenci odaklı bir anlayışla gerçekleştirilmeye çalışılması hedeflenmektedir. Bu çalışmanın amacı, ortaokul Türkçe ders kitaplarında bulunan metinleri tür ve tema açısından incelemektir. Çalışmanın başlangıç bölümünde alanyazın taraması yapılarak ders kitaplarında yer alacak metinlerin nitelikleri üzerinde durulmuştur. Çalışmalarda, metin seçiminde çocuğa görelik ilkesinden hareket edilmesi gerektiği üzerinde durulmaktadır. Ana dili öğretiminde, temel dil becerilerin geliştirilmesinde ve okuma alışkanlığının kazandırılmasında ders kitaplarına seçilecek metinlerin niteliği önem taşımaktadır. Hazırlanacak ders kitapları da bu doğrultuda özenle hazırlanmalıdır. Araştırmanın çalışma grubunu Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu tarafından 2018–2019 yılında ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıflar için ders kitabı olarak kabul edilen ve “MEB, Eksen ve Dersdestek” yayınevlerince hazırlanan Türkçe ders kitaplarında bulunan toplam 280 metin oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubu, yazılı belgelerle sınırlandırılmıştır. Araştırmaya dinleme / izleme ve serbest okuma metinleri de dâhil edilmiştir. Bu çalışmada, elde edilen verilerin sıklığı belirlenmiş, bulgular üzerinde tartışılmış ve konuyla ilgili önerilerde bulunulmuştur. Sonuç olarak, kitapların gerek tür gerekse tema çeşitliliği bakımından zengin olduğu görülmüştür. Aynı sınıf düzeyine yönelik hazırlanmış ders kitapları arasında metin türü ve sayılarında farklılıklar da göze çarpmaktadır.
It is targeted that Turkish classes are taught in a student-centered understanding based on activities with themes and various types of texts that are proper for the themes. The purpose of the present study is to examine the texts in the Turkish Course Books in Secondary Schools in terms of types and themes. In the initial step of the study, a literature review was performed and the qualities of the texts that would be included in course books were focused on. In the teaching of native language, the development of basic language skills and the acquisition of reading habits, the quality of the texts to be selected in textbooks is important. Textbooks to be prepared should be prepared carefully in this direction. The study population consisted of 280 texts that were prepared by “MEB, Eksen and Dersdestek” publishing houses. The texts were selected from the course books that were accepted by the Educational Board of Turkey of the Ministry of National Education in 2018-2019 for Secondary School 5th, 6th, 7th and 8th grades. The universe of the study was limited with written documents. The study included listening / viewing and free reading texts. In the present study, the frequency of the data obtained were determined, findings were discussed, and recommendations were made about the topic. As a conclusion, it was observed that the course books were extremely rich in terms of type and theme variety. The textbooks prepared for the same class level are different in the text types and numbers.