Sales and operations planning maturity model: An application

Satış ve Operasyon Planlama (S&OP), orta ve uzun vadede arz ve talebi dengelemeyi hedefleyen, bunu yaparken kuruluşların stratejik planlarına ve karlılığa odaklanan bir entegre planlama sürecidir. S&OP, artan küreselleşme, pazar belirsizliği ve müşteri talepleri karşısında kuruluşların rekabet güçlerinin artırılmasında çok önemli hale gelmiştir. Kuruluşların fırsat ve tehditlere karşı daha çevik aksiyon almalarını sağlar. Ancak kuruluşlar bu potansiyel faydaları elde etmek için sürecin ne kadar etkin kullanıldığını tespit etmelidir. Olgunluk Modelleri (OM), S&OP'nin mevcut durumunu değerlendirmeye yardımcı olur ve sürekli iyileştirmeye yol açar. Literatür, bir S&OP olgunluk değerlendirmesinin nasıl yapıldığını açıklamaktan yoksundur ve teorik olarak sağlam, titizlikle test edilmiş bir olgunluk modelinin nasıl geliştirileceğine dair çok az çalışma vardır. Bu, kuruluşların S&OP süreçlerinin olgunluğunu sürekli olarak değerlendirmek ve geliştirmek için kapsamlı bir model ihtiyacı olduğunu göstermektedir. Bu tez, kuruluşların mevcut durumunu değerlendirmeleri ve iyileştirme faaliyetlerinde bulunmalarını sağlayan bir yol haritası çizmeleri için teorik temellere dayalı, bilimsel yöntemler kullanılarak geliştirilmiş ve test edilmiş bir S&OP olgunluk modeli sunarak bu sorunu çözmeyi araştırmaktadır. Problemin çözümü için Tasarım Bilimi Araştırma yöntemi benimsenmiş modelin geliştirilmesi için metodolojik bir yaklaşım seçilmiştir. Literatürden tespit edilen boyut ve kriterler Delphi yöntemi ile doğrulanmış, AHP ve SWARA yöntemleri ile ağırlıkları tespit edilmiştir. Olgunluk ölçümü için bir öz değerlendirme anketi geliştirilmiş ve istatistiksel olarak test edilmiştir. S&OP OM beş olgunluk seviyesinden ve beş boyut ile yirmi dokuz alt kriterden oluşur. Geliştirilen S&OP OM ’nin uygulanabilirliği üç vaka analizi ile test edilmiş ve sonuçları uygulanabilir olduğunu göstermiştir. Ayrıca modelin etkinliği, faydası, yeterliliği ve kullanışlılığı değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler, S&OP OM ’nin uygulanabilir olduğu ve olgunluğu geliştirmek için önemli katkılar sağlayabildiğini göstermektedir. S&OP sürecinin firma performansı üzerine etkisi anket yöntemi ile araştırılmıştır. Elde edilen veriler sonucunda S&OP olgunluğunun firma performansı üzerinde pozitif ve anlamlı bir yönde etkisi olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.
Sales and Operations Planning (S&OP) is an integrated planning process that aims to balance supply and demand in the medium and long term, while focusing on the strategic plans of organizations and profitability. S&OP has become very important in increasing the competitiveness of companies in the face of growing globalization, market uncertainty and customer demands. It enables organizations to take more agile action against opportunities and threats. However, organizations must determine how effectively the process is used to achieve these potential benefits. Maturity Models (MM) help to evaluate the current state of S&OP and lead to continuous improvement. The literature lacks an explanation of how an S&OP maturity assessment is made, and there is little study on how to develop a theoretically sound, rigorously tested maturity model. This shows that organizations need a comprehensive model to assess and improve the maturity of their S&OP processes. Hence, a research on the rigorous development of an S&OP maturity models is needed. This thesis seeks to solve this problem by presenting an S&OP maturity model that has been developed and tested using scientific methods, based on theoretical foundations, for organizations to assess their current status and draw a roadmap for improvements. For the solution of the problem, the Design Science Research method was adopted and a methodological approach was chosen for the development of the model. The dimensions and criteria determined from the literature were verified with the Delphi method, and their weights were determined with the AHP and SWARA methods. For the measurement of maturity, a self-assessment questionnaire was developed and statistically tested. S&OP MM consists of five maturity levels and five dimensions and twenty-nine sub-criteria. The applicability of the developed S&OP MM was tested with three case studies and the results showed that it was applicable. In addition, the effectiveness, utility, adequacy and usefulness of the model were evaluated. The results show that S&OP MM is applicable and can make important contributions to improve maturity. The effect of the S&OP process on firm performance was investigated by the survey method. As a result of the data obtained, it has been found that S&OP maturity has a positive and significant effect on firm performance.