A view into Yugoslav Cinema and Cinema of Bosnia-Herzegovina after Balkanism: sample of Danis Tanovic Cinema

Her bir argümanı ile güncel yaşam pratiklerinden soyutlanmaya olanak tanıyan, büyüsü ile sanatın en çekici dallarından biri olan sinema, kuşkusuz ki olayların, öykülerin, karakterlerin ve hikayelerin betimlendiği mekanlar ile hafızalarda yer edinir. Görkemli dekorları ve büyülü mekanları ile hayaller kurdurabilen, gerçeğe en yakın görüntüleri ile yaşamı sorgulatabilen sinema, mekan kurguları ile anlatılmak istenenin (içerik) kurgu, ideoloji, mizansen ve form gibi sembolik anlatım araçlarını kullanarak, düşün dünyasını zenginleştirmektedir. Toplumsal referansların izdüşümü niteliğine haiz sinema, içeriği, mekanlarının tasarımı, hikayenin gücü ve oyuncularının ifadeleri ve öğeleri ile birey ve toplumlara, gerçek veya hayal söylenmek isteneni, düşünsel ipuçları aracılığı ile görsel algı yaratarak akıl gözüne hitap etmektedir. Çalışma ile ‘’insanlık için, aydınlık için, gelecek için sinema yapıyoruz, filmlerimiz insanlık mücadelesi içindir, kriterlerimiz yoktur’’ söylemi ile hareket eden, sinema disiplini içerisinde farklı bir kıymete sahip Yugoslav Sinemasının (1945-1991) tarihi seyri incelenerek, dönemin iktidarının sinema sanatına bakış açısı ve beklentileri ile dönemin şartları içerisinde mevcut olan siyasal ve toplumsal olayların sinema disiplini üzerindeki etkileri ile sinema yapımcılarının iktidara karşı itaatkar ve muhalif şeklindeki zıt duruşları irdelenmiştir. Yugoslavya’nın dağılma süreci itibariyle, 1992 yılından günümüze kadar olan süreç içerisinde, BosnaHersek ülkesinde sinema sanatının durumu hakkında saptamalar yapılmaya çalışılmıştır. Çalışma karşılıklı görüşme tekniği ile hazırlanmıştır. Karşılıklı görüşme ise BosnaHersek sinemasının en güçlü temsilcilerinden biri olan Yönetmen Danis Tanovic ile gerçekleştirilerek, Yugoslav, Bosna-Hersek ve Danis Tanovic sinemaları üzerine tespitleri içermektedir. Çalışma ile literatürde, Yugoslavya Sineması’na dair olan mevcut eksikliği tamamlayabilmek amaçlanmaktadır.
Cinema, providing opportunity to be abstracted from daily life practices with each of its arguments and considered as the most attractive branch of art with its magic, is imprinted on memories by places on which characters and stories are described. Cinema, making people dream with gorgeous decorations and magical spaces and question the life with realistic images, uses symbolic expression ways such as ideology, enactment and form and enriches the world of thoughts. Bearing projection of social references, cinema creates a visual perception for individuals and societies with power of the story and expressions of performers by means of real or imaginary, ideational clues, and addresses to the eye of mind. In this study, historical course of Yugoslav Cinema (1945-1991), acting with the statements “we make cinema for humanity, for the future; our movies are for humanity struggle; we do not have any criterion” and having a different value among cinema disciplinary, has been examined and view of government of that time into the art of cinema and its expectations, effects of social and political events occurring under the conditions of such period on cinema disciplinary, opposing approaches of cinema producers against the government as loyal and opposing manner. As of the breakup of the Yugoslavia, within the period since 1992, situation of the art of cinema in Bosnia and Herzegovina has been tried to be determined. The study has been prepared by mutual interview technique. The mutual interview was carried out with the Director Danis Tanovic, one of the most powerful representatives of BosniaHerzegovina cinema; the study includes detections of Danis Tanovic related to Yugoslavia, Bosnia-Herzegovina and Danis Tanovic cinemas. With the study, it is aimed to complete current deficiency in Yugoslavia Cinema.