Welbevinden bij adolescenten met type 1 diabetes

Introduction. Als parameter voor de kwaliteit van de hulpverlening door gespecialiseerde kinderdiabetescentra wordt naar de metabole controle (HbA1c) ook het gezondheidsgerelateerd algemeen welbevinden, welke zowel het fysiek, mentaal, emotioneel en sociaal als schools functioneren omvat, voorgesteld. Adolescentie is een periode van zowel minderen metabole controle als een minder algemeen welbevinden bij kinderen met diabetes. Aim. In deze studie willen we het algemeen (AW) en diabetes-gerelateerd welbevinden (DW) bij adolescenten met diabetes mellitus type 1 (DM1) nagaan en de invloed van het geslacht, leeftijd, etnische origine, gezinssituatie (één- of twee oudergezin), gezinsinkomen en metabole controle onderzoeken. Method. De 310 DM1 adolescenten (12-18 jaar), opgevolgd in het UZ Brussel en UZ Gent, werden na geïnformeerde toestemming telefonisch en schriftelijk uitgenodigd om de Pediatric Quality of Life Inventory (PedsQL) vragenlijst en een demografische vragenlijst in te vullen. Het gemiddelde van de 3 laatste HbA1c bepalingen werd berekend. Results. 133 patiënten (71 meisjes, 120 autochtone origine, 81 uit het UZ Gent, 20 behandeld met insuline pomp, 107 uit twee-ouder gezin, 68 met ouderlijk maandinkomen boven de 3000 euro) stuurden ingevulde vragenlijsten terug. Mediane (range) leeftijd en diabetesduur was 15.2 (range 12.4 – 18.8) en 5 jaar (range 1 – 16). Gemiddelde (SD) HbA1c was 7.9% (1.0), vergelijkbaar tussen de ziekenhuizen, maar significant (p < .001) lager dan bij de niet deelnemende adolescenten (8.4(1.2)%). De gemiddelde (SD) AW en DW totaal scores waren 82 (12) en 74 (14), vergelijkbaar tussen de geslachten en de ziekenhuizen en sterk gecorreleerd (r = .676, p < .001). Voor fysiek, psychosociaal, emotioneel, sociaal en schools functioneren hadden respectievelijk 9.0%, 14.3%, 15.0%, 9.8%, en 20.3% een afwijkende score. HbA1c (r = -.230, p < .01) en leeftijd (r = -.180, p < .05) correleerden negatief met DW score, doch niet met AW score. Autochtone diabetici hadden, in vergelijking met allochtone, een significant hogere DW score (p < .005), maar een vergelijkbare AW score. DW en AW score van patiënten uit één-ouder gezinnen waren significant lager in vergelijking met twee-ouder gezinnen (p < .005). Elke sub-score van AW varieerde significant in functie van het gezinsinkomen (p < .005). Met diabetesduur en type behandeling (pen versus pomp) werd geen correlatie gevonden. Enkel gezinsinkomen was een significante voorspellen voor AW (p < .05) en etniciteit voor DW (p < .05) in multipele regressie analyse. Conclusion. Het algemeen welbevinden bij Vlaamse DM1 adolescenten is vergelijkbaar met deze gerapporteerd in andere landen. In hoofdzaak werd een minder gunstig schools functioneren vastgesteld. In de rapportering van het welbevinden dient met gezinsinkomen en de etnische origine rekening gehouden te worden bij de vergelijking van diabetescentra.