Uluslararası Lojistikte Hava Kargo Taşımacılığının Ülke Ekonomileri

Tez (Doktora) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi -- Kaynakça var. ÖZET Uluslararası lojistikte hava kargo taşımacılığı ulusal ve uluslararası ticaretin en önemli bileşenlerinden biridir. Küreselleşen dünya ve serbest piyasa ekonomisinin de etkisiyle hava kargo taşımacılığı etkisini arttırarak devam etmektedir. Ülkelerin gelişmişlik ve kalkınmışlık düzeyini anlamamızdaki en önemli göstergeler ekonomik göstergelerdir. Dünya genelinde sektördeki gelişmeler üretim ve tüketim faaliyetlerine önemli katkı sağlamaktadır. Bu bağlamda, havacılık sektörünün sosyal ve ekonomik kalkınmada kritik bir rolü bulunmaktadır. 2019 yılı itibariyle dünyayı etkisi altına alan pandemi salgını tedarik zinciri üzerinde de etkili olmuştur. Pandeminin etkisiyle üretim bantları sekteye uğramış her bir girdi başka bir girdi sürecini olumsuz etkilemiştir. Bu dönemlerde ülkelerin ihtiyacı olan ilaç, gıda ve teknolojik ürünlerin hava kargo ile taşınması sektörel olarak hava taşımacılığını daha ön plana çıkarmıştır. Hava kargo taşımacılığının varlığı uluslararası ticaretin devamlılığı açısından önemli olduğu bu dönemde daha da hissedilmiş ve ülkelerin ticaretlerinde hava kargo taşımacılığı etkisini daha da hissettirmiştir. Bu çalışmanın amacı, ülkelerin ticari performanslarında havacılık performansın rolünü kavramsal bir model önerisi ile ortaya koymaktır. Çalışmanın kapsamı Hava Kargo Miktarı, Lojistik Performans Endeksi, İhracatın İthalatı Karşılama Oranı, Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi Hasıla verileri bulunan 85 ülkedir. Ülkelere ait bilgiler 2010,2012,2014,2016,2018 çift yıllarına ait dünya bankası tarafından yayınlanan verileri yansıtmaktadır. Hava taşımacılığı, her uçuş süreci için (bir uçağın kalkıştan bir sonraki inişe kadarki süreç) kat edilen kilometre cinsinden ölçülen yük, ekspres ve diplomatik kargoların hacmini ifade etmektedir. Lojistik Performans Endeksi bir ülkenin lojistiğinin gümrükleme sürecinin etkinliği, ticaret ve nakliye ile ilgili altyapının kalitesi, rekabetçi fiyatlı gönderiler düzenleme kolaylığı, lojistik hizmetlerin kalitesi, sevkiyatları izleme ve izleme yeteneğine dayalı algılarını ve gönderilerin planlanan süre içinde alıcıya ulaşma sıklığını yansıtır. Toplanan veriler analiz edilerek, teorik olarak ortaya konulan modelin hipotezlerinin sınanmasında “Yapısal Eşitlik Modeli” kullanılmıştır. Analiz sonucunda hava kargo miktarı ile lojistik performans endeksi, lojistik performans ile ihracatın ithalatı karşılama oranı arasındaki ilişki ve son olarak lojistik performans ve iii kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla arasındaki ilişkilerin istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Hava Kargo Miktarı, Lojistik Performans, İhracatın İthalatı Karşılama Oranı, Kişi Başı Gayri Safi Yurtiçi Hasıla iv ABSTRACT Air cargo transportation is one of the most important components of national and international trade in international logistics. With the effect of the globalizing world and the free market economy, air cargo transportation continues to increase its impact. The most important indicators in our understanding of the development and development of countries are economic indicators. Developments in the sector around the world make a significant contribution to production and consumption activities. The aviation industry has a critical role in social and economic development in this context. The pandemic epidemic, which affected the world as of 2019, also had an impact on the supply chain. Production lines were interrupted by the effect of the pandemic, and each input negatively affected another input process. In these periods, the transportation of medicine, food and technological products that countries need by air cargo has brought air transportation to the forefront in terms of sector. The presence of air cargo transportation was felt even more in this period when it was important for the continuity of international trade, and air cargo transportation made its effect even more felt in the trades of countries. The aim of this study is to reveal the role of aviation performance in the commercial performance of countries with a conceptual model proposal. The scope of the study is 85 countries with data on Air Cargo Quantity, Logistics Performance Index, Export to Import Rate, Gross Domestic Product Per Capita. Country information reflects the data published by the World Bank for the 2012,2014,2016,2018 even years. Air transport refers to the volume of freight, express and diplomatic cargo, measured in kilometers, traveled for each flight process (from an aircraft's take-off to the next landing). The Logistics Performance Index reflects the perceptions of a country's logistics based on the efficiency of the customs clearance process, the quality of the trade and transport infrastructure, the ease of organizing competitively priced shipments, the quality of logistics services, and the ability to track and trace. By analyzing the collected data, the "Structural Equation Model" was used to test the hypotheses of the model put forward theoretically. As a result of the analysis, the relationship between the amount of air cargo and the logistics performance index, the relationship between logistics performance and the ratio of exports to imports, and v finally the relationship between logistics performance and gross domestic product per capita were found to be positive. Keywords: Air Cargo Amount, Logistics Performance, Export-Import Coverage Ratio, Gross Domestic Product Per Capita vi İÇİNDEKİLER ÖZET . İİ ABSTRACT . İV SİMGELER VE KISALTMALAR LİSTESİ . Vİİİ TABLOLAR LİSTESİ . İX ŞEKİLLER LİSTESİ . X 1. GİRİŞ . 1 2. LİTERATÜR ARAŞTIRMASI VE KAVRAMSAL ÇERÇEVE . 2 2. 1 TEMEL KAVRAMLAR . 2 2. 1. 1 Lojistik . 2 2. 1. 2 Lojistik Yönetimi . 3 2. 1. 3 Lojistiğin Gelişimi ve Önemi . 5 2. 1. 4 Lojistiğin Ekonomideki yeri . 6 2. 1. 4 Lojistik Sistemde Taşımacılık . 9 2. 1. 4. 1 Karayolu Lojistiği . 9 2. 1. 4. 2 Demiryolu Lojistiği . 10 2. 1. 4. 3 Denizyolu Lojistiği . 10 2. 1. 4. 4 Havayolu Lojistiği . 12 2. 1. 4. 5 Boru Hattı Lojistiği . 13 2. 1. 4. 6 Digital Lojistik . 14 2. 1. 5 Hava Kargo Taşımacılığı . 15 2. 1. 5. 1 Hava Kargo Taşımacılığının Önemi . 15 2. 1. 5. 2 Hava Kargo Taşımacılığının Gelişimi . 16 2. 1. 5. 3 Hava Kargo Taşımacılığının Ekonomi ile İlişkisi . 22 2. 1. 5. 3 Hava Kargo Taşımacılığında Kargo Tipleri . 27 2. 1. 5. 4 Hava Kargo Taşımacılığında Tarife Oluşturma ve Fiyatlandırma . 30 2. 1. 5. 6 Hava Kargo Taşımacılığı ve Covid 19 . 35 2. 2. KAVRAMSAL ÇERÇEVE . 40 2. 2. 1 Araştırma Modeli ve Hipotezleri . 40 2. 2. 2. Araştırmanın Boyutları . 42 2. 2. 2. 1 Hava Kargo Miktarı . 42 2. 2. 2. 2 Lojistik Performans Endeksi . 44 vii 2. 2. 2. 3 İhracatın İthalatı Karşılama Oranı . 48 2. 2. 2. 4 Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi Hasıla . 50 2. 2. 3 Hipotez Geliştirme. 53 2. 2. 3. 1 Hava Kargo Miktarı Ve Lojistik Performans Endeksi. 53 2. 2. 3. 2 Lojistik Performans Endeksi Ve İhracatın İthalatı Karşılama Oranı . 54 2. 2. 3. 3 Hava Kargo Miktarı Ve İhracatın İthalatı Karşılama Oranı . 54 2. 2. 3. 4 Lojistik Performans Endeksi Ve Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi Hasıla . 55 2. 2. 3. 5 İhracatın İthalatı Karşılama Oranı Ve Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi Hasıla . 56 3. ARAŞTIRMA METODU VE ANALİZ SONUÇLARI . 57 3. 1 ANALİZ YÖNTEMİ . 57 3. 2. HİPOTEZ TESTLERİ VE YAPISAL MODEL ANALİZİ . 59 4. SONUÇ . 62 4. 1 TARTIŞMA . 62 4. 2 ARAŞTIRMANIN KATKILARI VE DEĞERLENDİRMELER . 64 4. 3 ARAŞTIRMA KISITLARI VE İLERİ ARAŞTIRMALARA ÖNERİLER . 64 KAYNAKÇA . 65 EK 1 . 79 EK 2 . 82 EK 3 . 85 EK 4 . 88