İttihad-ı İslam’a milis takviyesi çabaları: Hamidiye Alayları

Hamidiye Alayları, Sultan II. Abdülhamid tarafından 1890 yılında Sünni aşiretlerden oluşturulan silahlı hafif süvari alaylarıdır. Alaylar, göçebe/yarı göçebe Türk, Arap ve Kürt aşiretlerden teşkil edilmiştir. Hamidiye Alaylarının kuruluş amacına yönelik yaklaşımlar genel olarak; Ermeni tehdidine karşı bir girişim, İran sınırı ve aşiret geçişlerini kontrol altına almak, Rusya’nın güneye inmesini engellemek, Kürtlerin ulusal bilincini engellemek, orduya süvari birlikler kazandırmak, aşiretlerin devlete itaatlerini sağlamak vb. şeklinde sıralanabilir. Bu farklı yaklaşımların temel sebebi alaylara dâhil olan herhangi bir (tek) aşiret üzerinden genelleme yapılmasıdır. Hamidiye Alaylarına dahil edilen aşiretlerin tamamına bakıldığında, Sultan II. Abdülhamid’in İttihad-ı İslam/Panislamizm/İslam Birliği politikasına uygun hatta İttihad-ı İslam’ın milis güçleri olarak tasarlanmış olduğunu söylemek mümkündür. Bu bağlamda Anadolu’da Türk-Kürt-Arap aşiretlerinden 65 alay teşkil edilmiştir. Bu alaylara dahil olan aşiretlerin tümü Sünni olup bu konuda hiçbir surette taviz verilmemiştir. Aynı şekilde Afrika’da oluşturulan 22 alayın tamamı Sünni kabilelerden seçilmiştir. Bu minvalde, araştırmanın konusu Sultan II. Abdülhamid’in İttihad-ı İslam politikası çerçevesinde Anadolu’daki Hamidiye Alaylarının kuruluşu ele alınacaktır. Hamidiye Regiments are light cavalry regiments organized by Abdulhamid II in 1890 that included the members of Sunni tribes. The regiments included nomadic/seminomadic Turkish, Arab and Kurdish tribe members. In general, the reasons behind the organization of the Hamidiye Regiments included a defense against the Armenian threat, to control the Iranian border and crossing of the tribes, prevent Russian access to the south and national awareness of the Kurds, recruit new cavalry units, and ensure the obedience of the tribes, etc. The main reason behind these factors was the generalization based on any (single) tribe members included in the regiments. The review of all tribes included in the Hamidiye Regiments would suggest that they were designed based on the Islamic union policies of Sultan Abdulhamid II and the regiments were organized as militia. Thus, 65 regiments were organized where TurkishKurdish-Arab tribe members were recruited in Anatolia. All tribes included in these regiments were strictly Sunni. Similarly, all 22 African regiments included Sunni tribe members. Thus, the current study aimed to scrutinize the organization of the Hamidiye Regiments in Anatolia based on the Islamic union policy of Sultan Abdulhamid II.