Nefrotik sendromlu çocuklarda nitrik oksit asimetrik dimetilarjinin düzeyleri ve karotis intima-media kalınlığı

Nefrotik sendrom glomerüler filtrasyon bariyerinde geçirgenliğin artması sonucu oluşan masif proteinüri ve bunun sonucu ortaya çıkan hipoproteinemi, ödem ve hiperlipidemi ile karakterize klinik bir tablodur. İmmün mekanizmaların, enfeksiyöz ajanların ve artmış inflamatuar reaksiyonun nefrotik sendrom etyolojisinde sorumlu olduğu düşünülmektedir. Etyopatogenezde suçlanan önemli faktörlerden biride endotel disfonksiyonudur. Endotel disfonksiyonu, vazodilatasyonda etkili nitrik oksit yapımında azalmaya neden olur ve ateroskleroz gelişiminde önemli rol oynar. Nefrotik sendromlu hastalarda endotel disfonksiyonu ile endotelden salınan NO (Nitrik oksit), nitrik oksit sentetaz inhibitörü olan ADMA (Asimetrik dimetilarginin) ve distal karotis İMK (İntima media kalınlık)’ lığı, sağlıklı çocukla karşılaştırıldığında önemli farklar oluşturmaktadır. Nefrotik sendromda kolesterol, trigliserid, fosfolipid ve yağ asitlerinin plazma konsantrasyonu artışı, endotel disfonksiyonuna, intima media kalınlığının ve kardiovasküler komplikasyonların artışına neden olmaktadır. Çalışma grubu Ocak 2010 - Haziran 2011 tarihleri arasında DÜTF Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Nefroloji Polikliniğine başvuran 27 ilk tanı-relaps nefrotik sendrom ve kontrol grubu olarak çalışılan 25 sağlıklı çocuktan oluşturulmuştur. Çalışmamızda, çocukların yaş ve cinsiyeti sorgulanıp, kan basınçları, boyları ve vücut ağırlıkları ölçüldü. Çalışmaya katılan çocuklardan kan örnekleri alınarak hemogram, üre, kreatinin, albumin, kalsiyum, fosfor, alkalen fosfataz, ürik asit, parathormon, glomerüler filtrasyon hızı, lipit profili, ferritin, B12 vitamin, folik asit, hs-CRP, ADMA ve NO düzeyleri ölçüldü. Hasta ve sağlıklı kontrol grubunun ultrasonografik olarak distal karotis İMK’ ları değerlendirildi. Nefrotik sendromlu grupta; ultrasonografik değerlendirme sonucu sağ karotis İMK 0,363 ± 0,083 cm ve sol karotis İMK 0,374 ± 0,093 cm olarak ölçüldü. Kontrol grubunda; ultrasonografik değerlendirme sonucu sağ karotis İMK 0,267 ± 0,048 cm ve sol karotis İMK 0,281 ± 0,068 cm olarak ölçüldü. Nefrotik sendromlu grupta; ADMA düzeyi 0,661 ± 0,316 μmol/L, NO düzeyi 14,42 ± 8,35 μ M idi. Kontrol grubunda; ADMA düzeyi 0,924 ± 0,564 μmol/L, NO düzeyi 8,96 ± 4,46 μ M idi. Bu çalışma gösteriyor ki nefrotik sendromlu çocuklarda; NO sentezi ve distal karotis İMK’ lık ölçümü artmakta, ADMA düzeyi kontrol grubuna göre önemli farklılık göstermemektedir. Nefrotik sendromlu çocuk hastaların plazmada değişen NO, ADMA gibi biyobelirteç düzeyi ve distal karotis İMK’ lığı ölçülerek, nefrotik sendromlu çocuk hastaların endotel disfonksiyonu, kardiovasküler morbidite ve mortalite nedenleri erken dönemde tespit edilerek, komplikasyonların azaltılmasına yönelik tedavi ve önlemlerin alınmasının nefrotik sendromlu çocuk hastaların prognozuna önemli katkı sağlayabileceği düşünüldü. Anahtar kelimeler: Nefrotik sendrom, Nitrik oksit, Asimetrik dimetilarginin, İntima media kalınlığı. Nephrotic syndrome is a clinical disease which is characterized by massive proteinuria that occurs as a result of an increase in permeability in glomerular filtration barrier; which causes hypoproteinemi, oedema and hyperlipidemia. It is thought that immunologic mechanisms, infectious agents and increased inflammatory reactions are responsible for the etiology of nephrotic syndrome. One of the important factors that is accused of being a reason of etiopathogenesis is endothelial dysfunction. Endothelial dysfunction causes a decrease in the synthesis of nitric oxide which is effective in vasodilatation and has a main role in the development of atherosclerosis. The NO (nitric oxide) which is produced by endothelial dysfunction, ADMA (asymmetric dimethylarginine) which is the inhibitor of NOS (nitric oxide synthase) and the distal carotis intimal media thickness in patients with nephrotic syndrome are importantly different from the healthy children. The elevation in plasma concentration of cholesterol, trigliserid, fosfolipid and fat acids results with endothelial dysfunction, increase in cardiovascular complications and intima media thickness. Our study group consist of 27 patients with NS and control group consists of 25 healthy children that referred to Dicle University Department of Pediatric Nefrology Policlinic from 2010 January to 2011 July. In our study, the age and sex of children, and their blood pressure, height and body weight have been recorded. By taking blood samples from children; complete blood count, urea, creatinine, albumin, calcium, phosphorus, uric acid, alkalen phospatase, parathormone, lipid profile, ferritine, vitamin B12, folic acid, hs-CRP, ADMA and NO levels have been measured and their glomerular filtration rate have been calculated. Distal carotis IMK of patient and healthy groups has been ultrasonographically measured. In the group with NS, after ultrasonographic measurements, right carotis IMK is measured as 0,363 ± 0,083 cm and left carotis IMK is measured as 0,374 ± 0,093 cm. In the control group, after ultrasonographic measurements, right carotis IMK is measured as 0,267 ± 0,048 cm and left carotis IMK is measured as 0,281 ± 0,068 cm. In the group with NS; the ADMA level is found as 0,924 ± 0,564 umol/L, NO level is found as 8,96 ± 4,46 μ M. Our study suggests that in children with NS, NO synthesis and distal carotis IMK have been increased and the level of ADMA hasn’t shown a significant difference in comparison with the control group. It has been thought that, in children with NS the diagnosis of endothelial dysfunction and investment of the reasons of cardiovascular morbidity and mortality in early phase by measuring the level of NO, ADMA and distal carotis IMK; and taking precautions for decreasing the complications, may assist children with their prognosis. Keywords: Nephrotic syndrome, nitric oxide, asymmetric dimethylarginine, intimal media thickness. Bu tez, Dicle Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü (DÜBAP) tarafından 10-TF–19 Proje numarası ile desteklenmiştir