Investigation of the relationship between airline transportation and economic growth: the case of Turkey

Uluslararası hava taşımacılığı alanında yaşanan liberalleşme eğilimlerine paralel olarak Türkiye’de gerçekleştirilen serbestleşme hareketleri, sektörü yoğun bir rekabet ortamına dahil etmiştir. Söz konusu rekabet ortamı, yolcuların daha düşük fiyatlarla daha fazla uçuş noktasına erişilebilirliğini sağlamıştır. Gerek arz gerekse de talep ekseninde yaşanan bu gelişmeler, sektörün ekonomik büyüklükler üzerindeki etkisini önemli ölçüde farklılaştırmıştır. Bu çalışmada 1960 – 2017 dönemine ilişkin Türkiye’deki havayolu toplam yolcu ve yük trafiği ile gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) arasındaki ilişki analiz edilmiştir. Analizin ilk bölümünde Pesaran vd. (2001) tarafından geliştirilen ARDL analiz yöntemi kullanılarak değişkenler arasında uzun dönemli eşbütünleşme ilişkisi incelenmiştir ve uzun ve kısa dönem katsayı tahmini yapılmıştır. Sonuçlara göre yolcu trafiği ile gayrisafi yurtiçi hâsıla arasında koentegre bir ilişki tespit edilmiş, ancak uzun dönemde yolcu ve yük trafiğinin ekonomik büyüme üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye rastlanmamıştır. Fakat kısa dönemde yolcu trafiğinin ekonomik büyümeyi artırıcı yönde bir etkisi olduğu sonucuna varılmıştır. Analizin ikinci bölümünde ise Toda-Yamamoto nedensellik testi ile değişkenler arasındaki karşılıklı nedensellik ilişkisi incelenmiştir. Nedensellik analizi sonuçları yolcu trafiği ile gayrisafi yurtiçi hasıla arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisi olduğunu ortaya koymuştur. Elde edilen bulgular hava yolu yük ve yolcu taşımacılığının ekonomik büyüme üzerindeki etkisini ortaya koymuştur. Bulgular doğrultusunda politika yapıcılara havayolu taşımacılığının altyapısının geliştirilmesi önerilmektedir. Parallel to liberalization tendency, being witnessed on international air transportation, the liberalization movements in Turkey threw the sector in a busy competition. Aforementioned competition environment allowed passengers’ accessibility to more flight point with lest money. These improvements, being lived around both supply and demand, differed the effect of the sector on economic size on a large scale. On this study, the relation between the number of airline passengers and load traffic related to 1960-2017 and gross domestic products (GDP) was analysed. Firstly, using the ARDL analysis method, the long-term cointegration relationship between variables was examined and the long and short-term coefficient estimation was made. According to the results, the cointegrated relationship between passenger traffic and GDP has been determined, but no statistically significant effect of passenger and freight traffic on economic growth has been observed in the long term. However, it was concluded that passenger traffic had an impact on increasing economic growth in the short term. Secondly, Toda-Yamamoto causality results revealed a bidirectional causality relationship between passenger traffic and GDP. The causality analysis results revealed that there is a two-way causality relationship between passenger traffic and GDP. Findings obtained, revealed the effect of air freight and passenger transportation on economic growth. In line with the findings, policy makers are recommended to develop the infrastructure of airline transportation.