Türkiye'de beşeri sermaye ve ekonomik büyüme: Uzun vadeli analiz

In this study, the cointegration relationship between human capital and economic growth is examined by using five different economic growth measures and it is tried to estimate the long-term effect of human capital on economic growth for Turkey. The sample covers the period of 1961-2019, and all analyzes were carried out with the ARDL technique. The cointegration test findings obtained from the ARDL bounds test indicate that human capital and economic growth in Turkey are cointegrated and therefore act together in the long run. This common movement remains valid in all four models. In addition, it is seen that there is a statistically significant positive relationship between human capital and economic growth for the four models in the long run. In conclusion, the diagnostic test results show that none of the four different models suffer from autocorrelation and varying variance problems, and each model is stable in terms of parameter stability. Bu çalışmada, beş farklı ekonomik büyüme ölçüsü kullanarak beşeri sermaye ile ekonomik büyüme arasındaki eşbütünleşme ilişkisi incelenmekte ve beşeri sermayenin ekonomik büyüme üzerindeki uzun vadeli etkisini Türkiye için tahmin edilmeye çalışılmaktadır. Örneklem 1961-2019 dönemini kapsamakta olup, tüm analizler ARDL tekniği ile gerçekleştirilmiştir. ARDL sınır testinden elde edilen eşbütünleşme testi bulguları, Türkiye'de beşeri sermaye ve ekonomik büyümenin eşbütünleşik olduğunu ve dolayısıyla uzun vadede birlikte hareket ettiklerini işaret etmektedir. Bu ortak hareket dört modelde geçerliliğini korumaktadır. Ayrıca uzun dönemde dört model için beşeri sermaye ile ekonomik büyüme arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif bir ilişki olduğu görülmektedir. Sonuç olarak, tanısal test sonuçları, dört farklı modelin hiçbirinin otokorelasyon ve değişen varyans problemlerinden muzdarip olmadığını ve her modelin parametre kararlılığı açısından kararlı olduğunu göstermektedir.