Teknostresin çalışanların karar verme eğilimlerine olan etkisinde iş güvencesizliği ve duygusal zekanın düzenleyici rolü : havacılık sektöründe bir araştırma

Günümüzde artık artan önemi ve hayatımızın her alanına girmesi ile sürekli gündemimizde olan teknoloji, yeni teknoloji kullanımı ve teknolojilere aşina olma mecburiyeti çalışanlar açısından bir stres etkeni oluşturmaktadır. Özellikle yüksek ve hızla değişen teknoloji kullanan havacılık sektöründe teknolojik stres etkeni kendini daha fazla göstermektedir. Bu araştırmanın amacı ise havacılık sektörü çalışanlarının teknostres seviyelerinin onların karar verme stillerine olan etkisini belirlemek ve bu etkide işletmeler ve çalışanlar için büyük önem arz eden duygusal zeka ve iş güvencesizliği algısının düzenleyici etkilerini araştırmaktır. Bu doğrultuda araştırma evreni Türkiye’de faaliyet gösteren havacılık işletmelerindeki teknik personeller olarak belirlenmiştir. Araştırma kapsamında 402 anket geçerli sayılmış ve veri analizine dahil edilmiştir. İlgili hipotezlere ve araştırma sorularına ilişkin gerekli testler ve analizler SPSS 25. programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Yapılan regresyon analizleri neticesinde teknolojik stresin rasyonel, sezgisel, kaçıngan ve ani karar verme ile istatistiki olarak anlamlı ilişkide olduğu tespit edilmiştir. Her bir karar verme stili ile ayrı ayrı duygusal zeka ve iş güvencesizliği algısının moderatör etkilerine bakmak için hiyerarşik regresyon analizleri yapılmış ve duygusal zeka ve iş güvencesizliği algısının ve alt boyutlarının teknostres ile karar verme stilleri ilişkisinde anlamlı moderatör rolleri olduğu tespit edilmiştir. Son olarak teknostresin boyutlarının beş karar verme stili üzerindeki etkilerini görmek için çoklu regresyon analizleri yapılmış ve tekno istila boyutu hariç diğer tüm teknostres boyutlarının en az bir karar verme stili ile istatistiki olarak anlamlı ilişkide olduğu ortaya konulmuştur. Araştırmada teknostresin etkileri sonucu çalışan karar verme davranış stillerindeki değişim için önerilerde bulunulmuş, işletmeler ve örgütler için çalışanların teknostres seviyelerinin karar verme stillerine etkileri ve duygusal zeka ile iş güvencesizliği algıları ile ilişkileri de havacılık sektörü dinamikleri ve kuramsal yazın ile açıklanmaya çalışılmıştır.--------------------Today, technology, which is on our agenda with its increasing importance and its inclusion in all areas of our lives, the use of new technology and the necessity to be familiar with technologies create a stress factor for employees. Especially in the aviation sector, which uses high and rapidly changing technology, the technological stress factor manifests itself more. The purpose of this study is to determine the effect of technostress levels of aviation sector employees on their decision-making styles and to investigate the regulatory effects of emotional intelligence and job insecurity perception, which are of great importance for businesses and employees. In line with this research universe it was identified as technical personnel in aviation companies operating in Turkey. Within the scope of the research, 402 questionnaires were deemed valid and included in the data analysis. Necessary tests and analyzes regarding the relevant hypotheses and research questions were carried out using the SPSS 25 program. As a result of the regression analysis, it was determined that technological stress is in a statistically significant relationship with rational, intuitive, avoidant and sudden decision making. Hierarchical regression analyzes were conducted to look at the moderator effects of emotional intelligence and job insecurity perception separately with each decision-making style, and it was determined that emotional intelligence and job insecurity perception and its sub-dimensions have significant moderator roles in the relationship between technostress and decision-making styles. Finally, multiple regression analyzes were conducted to see the effects of technostress dimensions on five decision-making styles, and it was revealed that all other technostress dimensions were statistically significantly associated with at least one decision-making style, except for the techno-invasion dimension. In the study, suggestions were made for changes in employee decision-making behavior styles as the effects of technostress, and the effects of techno-stress levels of employees on decision-making styles for businesses and organizations and their relationship with perceptions of emotional intelligence and job insecurity were also tried to be explained with aviation industry dynamics and theoretical literature.