Sosyal öğrenme ve sosyal değIişIim teori̇leri̇ perspekti̇fi̇nden eti̇k li̇derli̇ğIin çalışan sesli̇li̇ği üzeri̇ndeki̇ etki̇si̇: Psi̇koloji̇k güvenli̇ğin araci rolü

Çalışanların örgüte katkı sağlamak amacıyla fikir, görüş ve endişelerini gönüllü olarak dile getirmesini ifade eden çalışan sesliliği, organizasyonlar için giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Alan yazında, çalışan sesliliğinin önemi vurgulanmakla beraber, bu davranışı teşvik eden liderlik davranışlarının ve psikolojik mekanizmaların açıklanmasına yönelik bir boşluğun bulunduğu belirtilmektedir. Literatürde belirtilen güncel çağrılara yanıt vermek üzere bu araştırmanın amacı, Sosyal Öğrenme Teorisi ve Sosyal Değişim Teorisi bağlamında çalışan sesliliği üzerinde etik liderlik davranışlarının etkisini ve bu ilişkide psikolojik güvenlik algısının rolünü incelemektir. Araştırmanın verileri, İstanbul ilinde çeşitli sektörlerdeki organizasyonlarda görev yapmakta olan 337 beyaz yakalı çalışandan oluşan bir örneklem grubundan online anket yoluyla toplanmıştır. Elde edilen araştırma verilerinin geçerlilik, güvenilirlik ve yapısal eşitlik modeli analizleri gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın bulguları, teorik yapıyla tutarlı olarak etik liderliğin çalışan sesliliği üzerinde olumlu yönde etkisi olduğunu ve psikolojik güvenliğin bu ilişkide aracı rolü bulunduğunu ortaya koymaktadır. Araştırmanın sonuçları, çalışan sesliliğine ilişkin literatürdeki mevcut bilgi birikiminin geliştirilmesine ve gelecekteki araştırmaların ilerletilmesine teorik katkıda bulunmaktadır. Ek olarak, araştırmanın sonuçları iş yerinde çalışan sesliliğinin geliştirilmesi için etik liderlik davranışlarının ve psikolojik güvenliğin önemini vurgulamakta ve işletmelerde yönetim süreçleri açısından pratik çıkarımlar sunmaktadır. Employee voice, which means that employees voluntarily express their ideas, opinions, and concerns to contribute to the organization, is gaining more importance for organizations. Although the importance of employee voice is emphasized in the literature, it is also stated that there is a gap in the explanation of leadership behaviors and psychological mechanisms that encourage this behavior. In order to respond to recent calls, the purpose of this research is to examine the effect of ethical leadership on employee voice and the role of psychological safety in this relationship, based on Social Exchange Theory and Social Learning Theory. Research data were collected via an online survey from 337 white-collar employees working in organizations in various sectors in Istanbul. Research data were performed validity, reliability, and structural equation model analysis. We found that ethical leadership has a positive effect on employee voice and psychological safety has a mediating role in this relationship, consistent with the theoretical structure. Our research contributes theoretically to enhance existing knowledge and understanding of the literature on employee voice and offers suggestions for future research. Besides, our research provides practical implications for management processes by emphasizing the importance of ethical leadership and psychological safety for the promotion of employee voice in the workplace.