II. Meşrutiyet’ten cumhuriyet’e kızların eğitimi

ÖZETTanzimat dönemine kadar kızlar, sadece sıbyan mekteplerine gitme imkânınasahipti. Đlk defa ilköğretim seviyesi üzerinde eğitim sansını 6 Ocak 1859 tarihinde CevriKalfa Đnas Rüsdiyesi’nin açılmasıyla elde etti. Ancak aileler kızlarını, öğretmenlerininerkek olması sebebiyle bu okula göndermek istemedi. Bunun üzerine 1870’te kızokullarına öğretmen yetistirmek üzere Darülmuallimât açıldı. Tanzimat Dönemi’nde kızçocukları için meslek eğitimi veren okullar da açıldı. 1869 yılında Mithat Pasatarafından ilk kız sanayi mektebi açıldı. Gördüğü rağbet üzerine yatılı hale getirilen KızSanayi Mektebi’ni 1884 yılında Dersaadet Neharî Kız Sanayi Mektebi ve 1890 yılındaÜsküdar Kız Sanayi Mektebi izledi.II. Mesrutiyet Dönemi’ne gelindiğinde kızlar için eğitim ve öğretimin herkademesinde önemli gelismeler oldu. 1910-11 eğitim öğretim yılında Leylî Kız SanayiMektebi bünyesinde, tasradaki kız okullarına öğretmen yetistirmek üzere LeylîDarülmuallimât açıldı. Aynı yıl kızlar için ilk defa Đnas Đdadisi eğitim-öğretime basladı.Ancak bu okul 1913 yılında sultaniye çevrildi. Açılan ilk kız sultanisini 1915 yılındansonra Selçuk Hatun, Çamlıca, Erenköy ve Kandilli inas sultanileri takip etti. 1913yılında çıkarılan Tedrisât-ı Đbtidâiye Kanun-ı Muvakkati ile rüsdiyeler ibtidailerlebirlestirildi. “Mekâtib-i Đbtidâiye” denilen 6 yıllık okullar haline getirildi.Yine II. Mesrutiyet Dönemi’nde kız okullarına öğretmen yetistirenDarülmuallimât’ta önemli gelismeler meydana geldi. Đstanbul Darülmuallimâtı’nın yanısıra çesitli vilâyetlerde Darülmuallimâtlar açıldı. 1914 yılında ĐstanbulDarülmuallimâtı’nın âlî sınıfı “Đnas Darülfünunu” adıyla açıldı. Böylece kızlar ilk defayüksek öğrenim hakkını elde etti. Ancak Đnas Darülfünunu 1918-19 eğitim-öğretimyılında Đstanbul Darülfünunu’nun binasına tasınarak kapatıldı. Kız öğrencilerinerkeklerle aynı binada eğitim almaları, karma eğitime doğru önemli bir adım oldu. 1922yılında karma eğitime geçilmesiyle kızlar Tıp Fakültesi’ne de kabul edildi.Tanzimat’tan itibaren kadının statüsünde arzu edilen değisim zamanlagerçeklesti. Kadınlar pek çok kazanımlar elde etti. Bu kazanımların en önemlisi eğitimalanında oldu. Cumhuriyet Dönemi’nde kızların eğitimi konusunda yapılacak tümgirisimlere zemin hazırladı. ABSTRACTUntil the period of ‘Tanzimat’, girls were going to ‘sıbyan’ schools. They got thechance of more education in 1859 with the opening of the school named, ‘Cevri Kalfa ĐnasRüsdiyesi’. But families didn’t want to send their girls. Because the teachers of this schoolwere males. Then in 1870, the school named, ‘Darülmuallimat’ opened to educate teachers forgirl schools. In 1869 the first ‘Kız Sanayi Mektebi’ opened by Mithat Pasha. With beingpopular of this school it became boarding. The schools of ‘Dersaadet Neharî Kız SanayiMektebi’ and ‘Üsküdar Kız Sanayi Mektebi’ in 1884 and 1890 followed the first ‘Kız SanayiMektebi’.Important developments occured for girls in every grade of education in the periodof ‘II. Mesrutiyet’. In 1910 opened a school named, ‘Leylî Darülmuallimat’ to educateteachers for the provincial girl schools. In the same year, ‘Đnas Đdadisi’ opened for girls for thefirst time. However, ‘Đnas Đdadisi’ is converted to ‘Đnas Sultanisi’ in 1913. After the year 1915schools named, ‘Selçuk Hatun’, ‘Çamlıca’, ‘Erenköy’ and ‘Kandilli’, followed this first‘Sultani’.Again in the period of ‘II. Mesrutiyet’, important happenings occured in‘Darülmuallimat’, which educates teachers for girl schools. Except the Darülmuallimat ofĐstanbul, many of ‘Darülmuallimat’ opened in different provinces. In 1914 a high class named‘Đnas Darülfünunu’ opened in the scope of ‘Darülmuallimat’. In this way girls gained the rightof higher education. In 1918 ‘Đnas Darülfünunu’ removed to the building of ‘Darülfünun’. Itbecame an important step for coeducation. Coeducation materialized in 1922 and girlsaccepted to Medicine Faculty.Beginning from ‘Tanzimat’ the status of woman changed. Women got a lot of rights.Education was the most important one. It caused for all the attempts about the education ofgirls in Republic period.