The analysis of the relations between factors affecting the academic achievement of students by using DEMATEL method

Bu çalışmada, öğrencilerin akademik başarılarına etki eden faktörler arasındaki nedensel ilişkilerin belirlenmesi, hangi faktörün diğerlerine göre öncelikli ve önemli olduğunun ve hangi faktörün etkileyen/etkilenen faktör olduğunun ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Araştırmada akademik başarı konusu alanında uzman katılımcıların görüşlerinin daha detaylı incelenebilmesi amacıyla karma araştırma yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmada, önce nitel yöntemin uygulanmasıyla elde edilen verilerin, araştırmanın nicel boyutunda kullanıldığı karma yöntem araştırma desenlerinden olan keşfedici sıralı desen kullanılmıştır.Çalışmanın nitel aşamasında alanında uzman katılımcılara 6 açık uçlu sorunun yer aldığı anket yöneltilmiş olup elde edilen veriler Delphi tekniği ile analiz edilmiştir. Nitel aşamanın çalışma grubunu, daha önceden akademik başarı alanında araştırma yapmış; makalesinde, projesinde veya tez çalışmasında bu konuya yer vermiş ve 3 tur sürdürülmüş turlara eksiksiz katılmayı onaylayan 12 uzman oluşturmaktadır. Çalışmanın nicel aşamasında ise uzman katılımcılar, nitel aşamada uygulanmış olan Delphi tekniğinden elde edilen veriler sonucu hazırlanmış olan ve Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden DEMATEL’e ait ilişki değerlendirme matrisini doldurmaları istenmiş sonrasında DEMATEL yöntemi ile analizi gerçekleştirilmiştir. Nicel aşamanın çalışma grubunu tamamı akademik başarı konusunda uzman 13 akademisyen oluşturmuştur.Araştırma sonucunda 6 ayrı tema altında merkezî rolü en yüksek faktörler; öğrenci ile ilgili “öğrenmenin güdülenme düzeyi” faktörü, aile ile ilgili “aile huzuru” faktörü, öğretmen ve yöneticiler ile ilgili “öğretmenin ders işlerken kullandığı strateji/yöntem ve teknikler” faktörü, okul ortamı ve imkânları ile ilgili “ eğitim-öğretim kadrosunun niteliği” faktörü, eğitim sistemi ile ilgili “öğretme etkinliklerine ayrılan zaman” ve sosyoekonomik faktörler teması altında “öğrencinin okul dışı etkinliklere katılması” faktörü akademik başarıyı etkileyen en önemli faktörler olmuştur. Bunun yanı sıra, akademik başarıyı etkileyen faktörler arasında “eğitim sisteminin siyasi müdahalelerden etkilenmemesi” faktörü en çok etkileyen; “öğrencinin öğrenme ve çalışma stili” faktörü ise en çok etkilenen faktör olmuştur.