Struktura społeczna Imperium Osmańskiego. Próba analizy teoretycznej

W ramach nie-Marksowskiego materializmu historycznego możliwe jest wyszczególnienie pewnej formy społeczeństwa przedkapitalistycznego - społeczeństwa feudalizmu państwowego. Według Leszka Nowaka ta społeczno-ekonomiczna formacja charakterystyczna była dla Rosji pomiędzy XV a XVII wiekiem. Tymczasem, podobne struktury społeczne zauważyć można w Imperium Osmańskim w jego klasycznym okresie (tj. 1300-1600), Ameryce Łacińskiej pod panowaniem hiszpańskim oraz w państwie Zakonu Krzyżackiego w Prusach Wschodnich. W feudalizmie państwowym klasa panująca łączy dyspozycję środkami przymusu i środkami produkcji. Państwo będąc jednocześnie największym właścicielem, używa metod politycznych w sferze ekonomii. Jednocześnie stara się ono obniżyć status klasy właścicieli. Feudalizm państwowy miał możliwość rozwinięcia się w tych społeczeństwach, gdzie klasa rządząca, po udanej agresji, była na tyle silna, aby przejąć kontrolę nad gospodarką. Dodatkowo, społeczeństwa te usytuowane były na obrzeżach cywilizacji europejskiej, co umożliwiało im ekspansję.