'W ogóle powiedzieć można, że w cyrku pana Wulffa można spędzić wieczór bardzo przyjemnie...' Cyrki, menażerie i akrobatyczne popisy w dziewiętnastowiecznym Poznaniu

All in all, it might be said that one can spend a nice and enjoyable night at Mr. Wullf’s Circus… Circuses, menageries and acrobatic performances in nineteenth century Poznań This article discusses the visits (and performances) of international circus ensembles to Poznań in the nineteenth century. Detailed and thorough examination of press clippings from the period has provided an in-depth view of various aspects of performances of itinerant circuses in Poznań, which, in turn, has allowed the relevant circus repertoires for each individual tours, circus artists and performers of particular companies of performers as well as the most important events accompanying the visits of circuses to the town to be fully presented in chronological order. The present discussion is not meant to be just an exhaustive analysis and description of local events or episodes exclusively connected with the history of shows or circus productions in the capital of Greater Poland. Tracing the circus productions in Poznań one may also perceive the reconstructed events as an identification of a ”representative sample” that reflects (from the local perspective) the activities of multi-national travelling circus troupes in the lands of former Polish Republic. Until now, scholarship has not adequately studied this issue and the present discussion is the first study of the subject that is based on such an extensive dataset obtained directly from source publications. Celem artykułu jest omówienie wizyt i występów międzynarodowych zespołów cyrkowych w dziewiętnastowiecznym Poznaniu. Rozważania oparte zostały na szczegółowych kwerendach prasowych, dzięki czemu możliwe było przedstawienie w porządku chronologicznym programów artystycznych poszczególnych wizyt, artystów współtworzących grupy cyrkowe, najciekawszych wydarzeń związanych z ich pobytem w mieście. Niniejszych rozważań nie należy traktować tylko w kategoriach opisu wydarzeń lokalnych, związanych wyłącznie w historią widowisk w stolicy Wielkopolski. Można postrzegać zrekonstruowane tutaj wydarzenia jako rodzaj „reprezentatywnej próby” odzwierciedlającej (z lokalnej perspektywy) działalność międzynarodowych grup cyrkowych na ziemiach dawnej Rzeczpospolitej. W dotychczasowym stanie badań jest to pierwsze opracowanie tematu oparte na tak szczegółowych badaniach źródłowych.