Gepaste zorg in de laatste levensfase : een maatschappelijke zorg (deel 2)

Onderzoekers van de Universiteit Antwerpen en de Université catholique de Louvain inventariseerden aan de hand van een online vragenlijst, diepte-interviews en (online) focusgroepen wat patiënten, mantelzorgers, professionele zorgverleners, vrijwilligers en spirituele counselors begrijpen onder passende zorg in de laatste levensfase, welke drivers aan niet-passende zorg ten grondslag liggen, en hoe niet-passende zorg voorkomen kan worden. Gegevens van ruim 2.000 respondenten werden verzameld. Via kwalitatieve analyse werd een reeks determinanten geïdentificeerd die alleen of in combinatie met elkaar kunnen leiden tot minder passende zorg in de laatste levensfase. Eerst wordt ingezoomd op aspecten die vooral spelen in de behandelfase: de kennis en vaardigheden van professionals m.b.t. zorg in de laatste levensfase en/of palliatieve zorg, hun attitude t.a.v. de patiënt, de samenwerking en communicatie tussen alle betrokkenen, therapeutische hardnekkigheid, de organisatie van de zorg en culturele aspecten. Aansluitend worden elementen verkend die op een meer maatschappelijk niveau te situeren zijn: de transitie van curatieve naar palliatieve zorg, het maatschappelijke taboe rond het levenseinde, voorafgaande zorgplanning, waardigheid op het einde van het leven en de plek van en nood aan spirituele ondersteuning en rituelen in de laatste levensfase. Niettegenstaande de methodologische beperkingen van deze studie, kunnen uit deze analyse toch relevante aandachtspunten gedistilleerd worden voor zorgverleners en voor de samenleving/beleidsmakers.