Yatak üst katmanı olarak kullanılan örme kapitone kumaşların termal konfor performanslarının belirlenmesi = Determination of thermal comfort performances of knitted quilted fabrics used as mattress thickening layer

Bu tez çalışmasında, farklı hammadde ve iplik numaralarına sahip kapitone örme yatak üst katman kumaşlarının temel fiziksel ve mekanik özelliklerinin yanında termal konfor performansını belirleyen geçirgenlik ve transfer özellikleri (hava geçirgenliği, su buharı geçirgenliği, damla absorbsiyon süresi, kapilar ıslanma, batma süresi, geri ıslatma, absorbsiyon kapasitesi ve kuruma hızı) belirlenmiştir. Yatak yüzeyi ve üst örtü katmanı arasında oluşan mikroklima, uyku esnasında oluşan terin uzaklaştırılması, vücut sıcaklığının korunması ve konforlu bir uyku açısından çok önemlidir. Bunu sağlamak için de yatak üst kumaşı için uygun lifler, örgüler ve bitim işlemleri kullanılmalıdır. Vücut yüzeyinden ısı ve nem transferi, yatak ortamından da çok katlı giyim sistemlerindeki gibi tekstil yapısı içinden gerçekleşmektedir. Çalışmada, standart ölçümlere ek olarak yatak mikroklimasını simüle etmeye yönelik bir düzenek hazırlanmış, mikroklima bağıl nem ve sıcaklık ölçümleri yapılarak kumaşların gerçek hayat performansları konusunda da veriler alınmıştır. Kişilerin subjektif algılarını değerlendirmek amacıyla da seçilen 7 kumaşa, etik izin alınarak 13 gönüllünün katıldığı tutum ve önkol değerlendirme testi uygulanmıştır. Tezin son bölümünde, tüketicilerin yatak seçim davranışına etki eden parametreleri belirlemek amacıyla 320 kişinin katıldığı anket çalışması yapılmıştır. Farklı hammadde ve numaralara sahip ipliklerden örülen kapitone kumaşların termal konfor ve performans özellikleriyle ilgili sonuçlara göre, viskon ve keten karışımlı kumaşın yüksek eğilme direnciyle yatak üzerinde daha stabil durabileceği tespit edilmiştir. Kapitone kumaşlar için çubuk ve sıra yönünde sürtünme katsayısı değerlerine bakıldığında, viskon ve keten karışımlı kumaşın pürüzlü yapısıyla ön plana çıktığı tespit edilmiştir. Yatak kumaşı için hayati önemde olmasalar da, en yüksek patlama mukavemeti ve hava geçirgenliği değerleri polipropilen kumaşta gözlenmiştir. Kapitone kumaşların genel olarak su buharı geçirgenlik değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklar olmadığı tespit edilmiştir. Vücut terinin transferi için önemli özelliklerden biri olan absorbsiyon kapasitesi en yüksek kumaş beklenilenin aksine polipropilen kumaş olurken, en düşük sıvıyı polietilen kumaş absorbe etmiştir. Kapilar ıslanma testinde çubuk ve sıra yönlerinde en çok yükselme, bambu, Tencel LF®, polietilen, viskon, viskon keten karışımlı kumaşlarda gözlenmiştir. Ter veya diğer vücut sıvılarıyla ıslanmış yatak yüzeyinden sıvının basınç altında transferini simüle eden geri ıslatma testi sonucu en fazla sıvıyı polipropilen kumaşın transfer ettiği, gözlenmiştir. Minimum olması istenen kuruma sürelerine bakıldığında ise, en hızlı kuruyan kumaşın polietilenden üretilen olduğu tespit edilmiştir. Subjektif tutum ve önkol değerlendirme sonuçlarına göre, daha pürüzsüz ve yumuşak bulunan viskon ve viskonun yünle karışımından üretilen kumaşlar daha yüksek tutumlu bulunmuştur. Oluşturdukları sıcaklık ve ıslaklık hislerine bağlı olarak da yaz için viskon, kış için ise viskonun poliester ile karışımından üretilen kumaşlar tercih edilebileceği ön plana çıkmıştır. Yatak satın alırken tüketicilerin yatak üst katman kumaşı ve dolgu malzemesinin özelliklerine, uygulanan fonksiyonel bitim işlemlerine, termal konfor özelliklerine ve çevresel özeliklere dikkat ettikleri tespit edilmiştir. Bu tez kapsamında elde edilen sonuçların ulusal ve uluslararası literatür yanında, farklı özelliklerde yatak üst katman kumaşı veya alez üreticilerine, kullanım amacına en uygun hammadde konusunda katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Örme kapitone kumaş, yatak, termal konfor, mikroklima, tutum, önkol testi, anket.
In this thesis, knitted quilted fabrics produced from different materials used for mattress thickening were tested for their basic physical, mechanical and permeability/liquid transfer (air permeability, water vapor permeability, drop absorption period, wicking test, sinking time, wetback test, absorption capacity and drying rate) properties. The microclimate formed between the bed surface and the topcoat layer is very important for maintaining body heat and removal of perspiration which are crucial for a comfortable sleep. In order to achieve this, suitable fibers, weaves and suitable finishes should be used for the mattress thickening fabrics. Heat and moisture transfer from the body surface is transmitted from the bed environment through the multi-layer textile structure as in the clothing systems. In addition to the specified standard measurements, temperature and relative humidity data was collected about the real life performance of the fabrics from a set up prepared as a simulation of a real bed microclimate. In order to evaluate the subjective perceptions of the individuals, hand evaluation and forearm tests were performed on 7 fabrics by 13 subjects under the ethical permission. In the last part of the thesis, parameters effecting the mattress selection behavior of the consumers were investigated by a survey study conducted on 320 people. According to the results of knitted quilted fabrics produced from different materials and yarn counts, the highest bending rigidity was obtained for viscose/linen blended fabric which affects its stable placement on mattress. When the friction coefficient values are observed in the course and wales directions, it is seen that viscose/linen blended fabric has the highest coefficient values. Although not crucial for a mattress thickening fabric, bursting strength and air permeability values were the highest for polypropylene fabric. There was no statistically significant difference among water vapor permeability values of quilted fabrics. One of the parameters important for transfer of body sweat, absorption capacity was the maximum for polypropylene fabric contrary to expectations. The highest increase in wicking test was observed for bamboo, Tencel LF®, polyethylene, viscose, viscose/linen blended fabrics. As a result of the wetback test results, simulating transfer of the sweat from a wet body, the highest amount of liquid was transferred by polypropylene fabric. Polyethylene fabric dried in minimum period according to the drying time test, which is a preferable property. According to subjective hand and forearm test results, viscose and its blend with wool were evaluated as the best in case of hand for their lower roughness and stiffness evaluations. Viscose can be suggested for summer and its blend with polyester can be suggested for winter use according to their coolness and dampness evaluation results. When purchasing a bed, it was determined that the consumers paid attention to the properties of the mattress thickening fabric and the filling material, the functional finishes applied, thermal comfort properties and environmental characteristics. It is thought that results of this thesis may contribute to the mattress thickening layer or aleze producers about selection of optimum material according to different end uses besides national and international literature. Keywords: Knitted quilted fabric, mattress, thermal comfort, microclimate, fabric hand, forearm test, survey study.
Tez (Yüksek Lisans) - Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Mühendisliği Anabilim Dalı, 2020.
Kaynakça var.