Antalya ilinde zeytinlerde bulunan zararlı ve yararlı böcek türlerinin saptanması ve önemli olanlarının popülasyon dalgalanmasının belirlenmesi= Determination of pest and benefical insects in olive production areas in Antalya province also population fluctuations of some important species

Bu çalışma Antalya ili ve ilçelerindeki zeytin bahçelerinde bulunan zararlı ve yararlı türlerin belirlenmesi ve önemli türlerin popülasyon takiplerinin yapılması amacıyla 2013-2015 yılları arasında yapılmıştır. Çalışma sonucunda Insecta sınıfının 9 takımına ait 61 familyadan toplam 297 türün zeytin bahçelerinde varlığı tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında tespit edilen 29 tür zeytinde zararlı olarak, bu türlerden 9 adedi ise önemli zararlı tür olarak saptanmıştır. Saptanan türlerden 86 adedi yararlı tür, bunlardanda, 13'ü asalak, 73'ü avcı tür olarak belirlenmiştir. Çalışmada ayrıca Lythraria salicariae (Paykull, 1800) (Col.: Chrysomelidae) türü Türkiye için yeni kayıt olarak tespit edilmiştir. Yapılan çalışma ve literatür araştırması sonucunda önemli zeytin zararlısı olduğu belirlenen Bactrocera oleae Gmelin ve Euphyllura spp. türleri ile bunların avcıları Anthocoris nemoralis (Fabricius) ve Heterotoma merioptera (Scopoli)'nın 2014-2015 yıllarında popülasyon takipleri yapılmıştır. Zeytin pamuklubitinin her iki yılda da popülasyonunun yüksek olduğu, şubat ayında yumurtalarını bıraktığı, nimflerin nisan-mayıs aylarında en yüksek popülasyon seviyesine ulaştığı saptanmıştır. Yaz aylarında bahçelerde nimflere rastlanmadığı ve sıcak geçen sonbahar aylarında tekrar yumurtlama faaliyetlerinin başladığı, bu dönemde de kasım-aralık aylarında en yüksek seviyeye ulaştığı saptanmıştır. Zeytin pamuklubiti ergininin yıl boyunca bahçelerde bulunduğu, kışı ergin olarak geçirdiği saptanmıştır. Avcı türlerin popülasyon değişimi sonucunda, bahar aylarında sayılarının fazla olduğu ve Zeytin pamuklubiti sayısını düşürmede etkili bir unsur olduğu saptanmıştır. Zeytin sineğinin Antalya ilinde popülasyonunun yüksek olmadığı, genellikle sonbahar yağışlarından sonra popülasyonun arttığı saptanmıştır. Çalışma yapılan yıllarda sonbaharda Zeytin sineği popülasyonu artmış, 2014 yılında zarar oranı % 1'in altında kalırken verimin az olduğu 2015 yılında en yüksek zarar % 6 olarak bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Olea europea, Bactrocera oleae, Euphyllura spp. fauna, Antalya
This study was carried out during 2013-2015 in olive orchards of Antalya province inorder to determine harmful and beneficial species, and to search the population fluctiations of the important ones. Total of 297 species classified in 61 families belonging to 9 different orders in Insecta class were recorded as a result of studies. Among them 29 were found to be harmful in the olives and 9 species have been identified as an important harmfull species. 86 natural enemies were totally faund in olive production areas including 73 predators and 13 parasitoids. In the present study Lythraria salicariae (Paykull, 1800) (Col.: Chrysomelidae) have been identified first time from Turkey. As a result of survey conducted in 2013, Bactrocera oleae Gmelin ve Euphyllura spp. have been determined as important pests an populastion fluctations of these species were made together with their natural enemies Anthocoris nemoralis (Fabricius) and Heterotoma merioptera (Scopoli) in olive orchards during 2014-2015. It has been found that the olive psyllid reached high population, laid their eggs in February and reached the highest population of their nimphs during April and May in both of two years. Nimphs were not found during summer months, laid their eggs again during warm autumn months and reached the highest population levels during November and December for each years. İt has been determined adult olive psyllids were in the area during all year, spent winter as adult. Results of the monitoring of natural enemies showed that they were very important for decreasing the number of psyllids in during spring months. Olive fruit fly population was not high in Antalya province, populations were usually found to increase after autumn rains. In the present study, olive fruit flies populations have increased in autumn in both years. But the loss ratio has been lesser than 1% in 2014 while was found around 6% in 2015 as when less yield were obtained. Keywords: Olea europea, Bactrocera oleae, Euphyllura spp., fauna, Antalya
Tez (Doktora) - Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ziraat Mühendisliği Bitki Koruma Anabilim Dalı, 2016.
Kaynakça var.