Razvoj i implementacija naprednog metoda za unapređenje bezbednosti i optimizaciju radnog okruženja pri manuelnim operacijama

REZIME Savremeni industrijski sistemi se mogu opisati pomoću napredne tehnologije i opreme koju koriste, i često se pogrešno smatra da je ljudski uticaj u takvim sistemima u potpunosti eliminisan. Međutim, čovek je i dalje ključna komponenta za funkcionisanje sistema, obzirom da automatizovane linije nisu eliminisale manuelne operacije. Bez obzira na visok nivo tehnološkog napretka, bezbednost na radu se ne može u potpunosti zagarantovati. Shodno tome, bezbednost i zdravlje na radu ostaje ključna oblast za unapređenje u svakom radnom okruženju. Ergonomija je oblast nauke koji se bavi optimizacijom radnih aktivnosti i ima za cilj smanjivanje broja oboljenja u vezi sa radom. Većina tehnika i metoda za identifikaciju zdravstvenih problema u vezi sa radom i optimizacije radnog okruženja se zasniva na praćenju sprovođenja radnih aktivnosti i izveštavanju o incidentima/akcidentima. Dok, metode za izbegavanje ljudskih grešaka se zasnivaju na obukama i odgovarajućem obrazovanju iz oblasti bezbednosti i zdravlja na radu. Praćenje sprovođenja radnih aktivnosti je subjektivna metoda, a izveštavanje o incidentima/akcidentima može biti veoma značajan parametar za razumevanje problema na radnom mestu. Ipak, činjenice i rezultati ovim metodama se ne dobijaju u realnom vremenu što može predstavljati značajno i važno pitanje za bezbednost na radnom mestu. Sa druge strane, metode za obuku iz bezbednosti i zdravlja na radu, iako je skoro sve vreme neophodna, ne sprečava u potpunosti nastanak incidenata/akcidenata i oboljenja na radnom mestu, što ukazuje na veliki prostor za unapređenje u ovoj oblasti. Ova doktorska disertacija istražuje mogućnosti primene elektrofizioloških merenja kako bi se zabeležilo kognitivno stanje radnika paralelno primenjivajući postojeće standardizovane metode u oblasti ergonomije. Fokus ove doktorske disertacije jeste na upotrebljivosti elektordermalne aktivnosti tokom sprovođenja tri tipa istraživanja i to: dva su vezana za sprovođenje ponavljajućih radnih aktivnosti i treći se odnosi na obuku iz oblasti bezbednosti i zdravlja na radu. ABSTRACT Modern industrial environment can be described by advanced technology and machinery and many believe that human operational tasks are almost eliminated. However, people are still the key component of the processes whilst automation has not eliminated manual operations. Safety in the working place cannot be guaranteed, despite technological advances; accordingly, Occupational Health and Safety remains a crucial sector for improvement in every working environment. Ergonomics deal with the optimization of work design and aims to minimize occupational issues. Most of the techniques for the identification of occupational issues and optimization of working environment are based on task observation and recording incidents. While methods for avoidance of human error are based on training and appropriate safety education. Task observation is a subjective method, and recording of incidents can be an important kind of metrics for understanding the workplace defects. Nevertheless, these methods do not capture the facts in real time and this can be an important issue for the workplace safety. On the other hand, methods of safety training, although are most of the times necessary, do not really prevent from accidents or occupational health problems and still remain an open sector of improvement. This thesis investigates the possibility of electrophysiological recording for the purpose to capture operators’ cognition in parallel with application of ergonomic standardized methods. The study focuses on the usefulness of Electrodermal activity during three case−studies; two of them represent common working tasks of low risk, and one is based on safety training methods. Electrodermal activity has demonstrated to relate discomfort and cognitive status to specific biosignals, therefore, it can be a valid tool for deeply understanding the status of the operators, while they perform cognitive or physical tasks. The core of Electrodermal activity usefulness is that it is a mechanism of sympathetic nervous system and can be used as an index of autonomic reaction to emotions.