Στρατηγικές αντιμετώπισης αντίξοων καταστάσεων, αντιλαμβανόμενο αίσθημα απειλής και πηγές κοινωνικής υποστήριξης σε ενηλίκους κατά την περίοδο της πανδημίας COVID-19

Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η διερεύνηση των στρατηγικών αντιμετώπισης αντίξοων καταστάσεων, της αντιλαμβανόμενης απειλής και των παραγόντων κοινωνικής υποστήριξης σε ενηλίκους κατά την περίοδο της πανδημίας COVID-19 και συνιστά την ελληνική συμμετοχή στο πλαίσιο ευρύτερης διεθνούς μελέτης που διεξάγεται σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, ΗΠΑ, Καναδά, Κίνα, Ισραήλ και άλλες. Το δείγμα της ελληνικής έρευνας περιελάμβανε 2.137 ενηλίκους (1.617 άνδρες και 518 γυναίκες). Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια μέσω διαδικτύου σχετικά με θέματα ψυχοσωματικής υγείας και συμπεριφοράς. Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται τα αποτελέσματα που αφορούν στις στρατηγικές αντιμετώπισης στρεσογόνων καταστάσεων όπως αυτές έχουν αποτυπωθεί μέσω της ομώνυμης κλίμακας του Carver (1997) και των κλιμάκων: κοινωνικής υποστήριξης (Caplan et al., 1980), συμπεριφορών αποφυγής/δράσης (Greenglass, 2019), και αίσθησης απειλής από τον κορωνοϊό (Marjanovic et al., 2013). Τα ευρήματα έδειξαν ότι ένα σημαντικό ποσοστό του δείγματος ανέφερε ότι κατά την ψυχοπιεστική αυτή περίοδο κατέφευγε σε τεχνικές που αποσκοπούν στη ρύθμιση του συναισθήματος και στην επίλυση του προβλήματος. Επιπλέον, στις στρατηγικές αντιμετώπισης, βρέθηκαν στατιστικώς σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων, με τους άνδρες να αναφέρουν συστηματικότερη χρήση τους. Τα άτομα ηλικίας 18-27 ετών παρουσίασαν χαμηλότερες τιμές στην ενεργητική αντιμετώπιση, συγκριτικά με όλες τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες. Επίσης, βρέθηκε ότι όσοι δεν είχαν ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση ανέφεραν ότι έκαναν πιο συχνή χρήση των τεχνικών άρνησης της υφιστάμενης κατάστασης. Στατιστικά σημαντικοί προβλεπτικοί παράγοντες του αισθήματος απειλής ήταν η ρύθμιση του συναισθήματος και οι συμπεριφορές αποφυγής. Τα ευρήματα συζητούνται με βάση τα σύγχρονα μοντέλα στρατηγικών αντιμετώπισης αντίξοων καταστάσεων.
This study examines the coping strategies, perceived threat and the sources of social support reported by adults after the COVID-19 restriction measures in Greece. It is the Greek contribution to an international study that is conducted in a number of European countries and USA, Canada, China, Israel etc. The sample of the Greek study consisted of 2.137 (1.617 men and 518 women) adults (almost 65% was between 18 and 40 years old). The participants completed questionnaires on psychosomatic health and behaviour. In this paper the results regarding the coping strategies were presented using the scale of Carver (1997), as well as the following scales: Social Support (Caplan et al., 1980), Avoidance/Positive Behaviors (Greenglass, 2019) and Coronavirus Threat Scale (Marjanovic et al., 2013). Initial results showed that a large percentage of the sample reported coping strategies that led to emotion regulation and problem solving. Emotion regulation and avoidance behaviours were statistically significant predictors of perceived theat. Moreover, analysis showed statistically significant gender differences in these three coping strategies, with men reporting more frequent use of those. It was also found that participants with lower education reported the denial strategymore frequently. Implications of the results in view of the recent models of coping strategies in times of crisisare discussed.