Erzurum Arkeoloji Müzesinde Bulunan İslami Dönem Cam Eserler

İslami dönem cam sanatı, İslam fetihleriyle ele geçirilen Mezopotamya ve Mısır coğrafyasında Roma ve Bizans camcılığının üzerinde yükselmiş ve zaman içerisinde kendi üslubunu oluşturmuş bir sanat alanıdır. Erken İslam döneminden Osmanlı dönemine kadar kullanımda kalmış ve kendi içerisinde form ve süsleme özelliklerinin değişimini kanıtlayan cam eserlerin Anadolu müzelerinde yer alması, Türkiye müzelerinin zenginliğini göstermesi bakımından çok önemlidir.Çalışma kapsamında Erzurum Arkeoloji Müzesi’ne mahkeme kararıyla 2016 yılında kazandırılan, bir bardak, beş kâse ve dokuz şişeden oluşan on beş adet cam kap, yapım ve süsleme tekniği, boyut, işlev, form, süsleme özellikleri ile incelenerek değerlendirilmiştir. Eserlerin kataloglaması, işlevsel formlarına göre yapılmıştır. Değerlendirme bölümünde de önce işlevsel ve gövde formları ve ardından süsleme özellikleri dikkate alınmıştır. Eserler, kazılar ve dünya müzelerindeki benzer cam örnekleri ışığında tarihlendirilmiştir.Cam eserlerin üretiminde on birinde serbest üfleme, dördünde ise kalıba üfleme tekniği kullanılmıştır. Dört cam eserde herhangi bir bezeme bulunmamaktadır. Süslemeli on bir cam eserde ise baskı, aplike, kalıba üfleme ve kesme tekniği uygulanmıştır. Cam eserlerin yalnız birinde kitabe vardır, o da sahibine esenlik dileyen bir yazı olup tarih içermemektedir. Eserler, form ve süsleme özelliklerine göre 7. yüzyıl ile 11. yüzyıl aralığında üretilmiş olduğu anlaşılan İslam camlarıdır.
Islamic glassmaking is a delicate art form that was highly admired and adopted from the Mesopotamian and Egyptian glassworking traditions during the Islamic conquests and developed into its style over time. The inclusion of such glassworks in Anatolian museums, a craft technique that remained in use from the early Islamic to Ottoman period, representing the changes in forms and ornamental characteristics, is very important for enriching Turkish museums.In the study, 15 glass containers consisting of one tumbler, five bowls and nine bottles, which were brought to the Erzurum Archaeological Museum by the court decision in 2016, were examined and evaluated. The cataloguing of the works has been done according to the main forms. In the evaluation section, forms and ornamental features are taken into consideration. The artefacts have been dated according to similar examples from excavations and in world museums.11 of the glassworks were produced by free-blowing, four of them by mold blowing. Four containers are undecorated. On the decorated glasses, impressing, applique, mold blowing and cutting techniques were applied. Only one of them has an inscription wishing well-being to its owner and does not contain a date. The works are Islamic glass, which is understood to have been produced between the 7th and 11th centuries according to their form and ornamental features.