Ontwikkeling van een systeemgerichte ecologische stress analyse voor sloten en kleine kanalen

Eén van de doelen van de Kennisimpuls waterkwaliteit (KIWK) is het verder ontwikkelen en toepasbaar maken van een instrumentarium voor het uitvoeren van ecologische stress analyses. Eerder is hiervoor de SESA-methodiek (Systeemgerichte ecologische stressanalyse) ontwikkeld en toegepast op de laaglandbeken. In dit rapport is het concept voor de ontwikkeling van de Systeemgerichte Ecologische Stressanalyse (SESA) voor sloten en kleine kanalen uitgewerkt. Bij deze ontwikkeling is een begeleidingsgroep van waterbeheerders uit laag Nederland betrokken geweest en zijn het Wormer en Jisperveld (Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier) en de polder Zuid-Bijlmer (Waternet) als model poldersystemen gebruikt om de conceptuele ontwikkeling op te baseren. SESA is een methode om op basis van de huidige toestand van een oppervlaktewater en de herstelpotentie knelpunten binnen een hydrologische eenheid of polder in kaart te brengen en te kwantificeren. Hieraan wordt vervolgens een streeftoestand gekoppeld en worden maatregelpakketten voorgesteld die nodig zijn om deze toestand te bereiken. Door oorzaken te zoeken op de schaal van de polder en deze te bekijken over een langere tijdschaal wordt de werking van het systeem en de bronnen van verstoring in beeld gebracht. Dit geeft een beter inzicht in waar de oorzaken van de problemen in de sloten en kleine kanalen te vinden zijn. Dit maakt het ingrijpen met maatregelen veel effectiever en maakt het daarnaast mogelijk gedifferentieerder te werk te gaan bij het herstellen van een poldersysteem. Tenslotte kunnen ook verschillende maatregelpakketten worden doorgerekend (scenario-analyses) en op hun effecten worden vergeleken. Dit document beschrijft verschillende ontwikkelstappen in de parameterisering, structuur en werking van de SESA wat betreft: 1) De afbakening en werking van de polder (het macrosysteem), 2) De groepen van stressoren, 3) De wijze van berekenen, bijvoorbeeld wat betreft de keuze van stressoren en stressorklassen, 4) De biologische analyse en 5) Het kiezen van maatregelpakketten.