Utelovljenje Metaverzuma kao arificijelnog života: na preseku medijskih i 4E kognitivnih teorija

In the last decades of the 20th century we have seen media theories and cognitive sciences grow, mature and reach their pinnacles by analysing, each from their own disciplinary perspective, two of the same core phenomena: that of media as the environment, transmitter and creator of stimuli, and that of embodied human mind as the stimuli receiver, interpreter, experiencer, and also how both are affected by each other. Even though treating a range of very similar problems and coming to similar conclusions, this still has not brought these two disciplines closer together or resulted in their interdisciplinary approach. They did coalesce in regards to traditional media such as film, but more points of connection are needed for untangling interactive and immersive media environments and their effects on human cognition, action, and perception. With the rise of VR and VR-like systems, especially as they start to evolve into the Metaverse as their main platform of interconnectivity, the tissue of the body becomes almost physically intertwined with that of the virtual surrounding it inhabits through immersion. Simultaneously, the interest in these disciplines arises anew, and especially the need to use their concepts in an interdisciplinary way. This paper’s main interest is to bring these disciplines together in problematising the position of a physical body and its sensory-motor capabilities and their development within synthetic surroundings as Metaverse and anticipate potential downsides of Metaverse’s uncontrolled growth. We will do so also by looking into Metaverse as an artificial-life-like phenomenon, following artificial-life rules and evolving a completely new ‘corporeality’, a body which is completely adapted to virtual spaces. We call this body the Dry Body, an entity sharing cognitive resources with the physical body it is not a physical part of, but has to extend to. U poslednjim decenijama 20. veka videli smo kako medijske teorije i kognitivne nauke rastu, sazrevaju i dostižu svoje vrhunce analizirajući, svaki iz svoje disciplinske perspektive, dva srodna osnovna fenomena: medije kao okruženje, prenosioce i kreatore stimulusa i otelovljeni ljudski um u dinamičnoj interakciji sa okruženjem, kao i načine na koje mediji i um utiču na i transformišu jedno drugo. Iako tretiraju čitav niz veoma sličnih problema i dolaze do sličnih zaključaka, to ipak nije dovoljno približilo ove dve discipline niti je rezultiralo njihovim interdisciplinarnim pristupom rešavanju ovih pitanja. Pomak je napravljen kroz kognitivne teorije medija u kojima je fokus uglavnom na tradicionalnim medijskim formama poput filma. Ipak, potrebno je uspostavljanje više tačaka povezivanja za rasplet interaktivnih i imerzivnih medijskih okruženja i njihovih efekata na ljudsku kogniciju, akciju i percepciju. Sa usponom sistema virtuelne realnosti (VR), posebno u trenutku kada počinju da evoluiraju u Metaverzum kao svoju glavnu platformu povezivanja, tkivo tela postaje gotovo fizički isprepleteno sa tkivom virtuelnog okruženja u kom egzistira kroz uranjanje. Istovremeno sa Metaverzumom, iznova se javlja interesovanje za ove dve discipline, a posebno potreba da se njihovi koncepti koriste na interdisciplinaran način. Cilj ovog rada je da spoji ove discipline u problematizaciji položaja fizičkog tela i njegovih senzorno-motoričkih sposobnosti i njihovog razvoja u sintetičkom okruženju kao što je Metaverzum, kao i da predvidi potencijalne negativne strane nekontrolisanog rasta Metaverzuma. Metaverzum ćemo posmatrati kao fenomen veštačkog života, prateći pravila veštačkog života i razvijajući potpuno novu „telesnost“, odnosno telo koje je potpuno prilagođeno virtuelnim prostorima. Ovo telo nazivamo Suvim telom. Ono je entitet koji deli kognitivne resurse sa fizičkim telom čiji nije fizički deo, već se na njega proširuje. Polazimo od premise da svaka nova, inovativna tehnologija u svom razvoju sledi pravila algoritama rasta, što znači da se njeno konačno ‘krajnje stanje’ nikada ne može znati ili predvideti unapred, kao ni promene koje ona donosi u postojeći svet i njegov ekosistem. Što je veća inovacija, to je veći uticaj i promena na stvarni stvarni svet i naša biološka tela u njemu. Metaverzum, kao krajnja tehnička inovacija u oblasti virtuelnosti i manifestacija veštačkog života koji evolutivno prioritizuje „suva tela“, nosi sa sobom značajne i nepredvidive načine na koje se naša biološka tela dalje koriste i razvijaju. Konačno, naglašavamo važnost kontrolisanog, praćenog i doziranog kognitivnog učešća u Metaverse-u, kako bi se uspostavio i sačuvao kognitivni balans između suvih tela i bioloških tela.