TÜRK VE AFGAN HUKUKU’NDA ULUSLARARASI MAL SATIM SÖZLEŞMESİ (CISG)E GÖRE ÖNERİNİN GERİ ALINMASI (WİTHDRAWAL OF OFFER)

Tüm Hukuk Sistemlerinde, sözleşmenin oluşabilmesi için en az iki karşılıklı ve birbirine uygun iradenin bulunması gerekmektedir. Hukuk terminolojisinde bunlara, öneri (icap) ve kabul denilmektedir. Sözleşmenin kurulabilmesine yönelik ilk irade beyanına öneri denilir. Hazır olmayanlar arasında sözleşmenin kurulması halinde, önerinin karşı tarafa ulaşması, kabul ve sözleşmenin kurulması arasında bazen uzun sürenin geçmesi mümkündür. Böyle durumlarda, akılımıza gelen ilk soru, önerinin geri alınması mümkün olup olmadığıdır. Uluslararası mal satış sözleşmesinin (CISG) bu konuyla ilgili 15 maddesinde açık bir kural vardır. Bu maddeye göre, uluslararası mal satış sözleşmesinde öneri, geri alınmaz nitelikte olsa bile, kesin bir şekilde geri alınması mümkündür. Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 10. maddesinin ilk cümlesinde, uluslararası mal satım sözleşmesinde olduğu gibi önerinin geri alınması mutlak bir şekilde kabul edilmiştir. Bunlara karşı, Afgan Medeni Kanun’unda önerinin geri alınmasına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak Medeni Kanun'un 511. Maddesinden, önerinin sonucu ortaya çıkmadığına kadar geri alınabilen hukuki işlem olması anlaşılmaktadır. Bu çalışmada, uluslararası mal satış sözleşmesi ışığında, önerinin geri alınması (withdrawal of offer), Afgan ve Türk Hukuku’nda karşılaştırmalı olarak incelenecektir.