Konservelik Bezelyede Bazı Kalite Özelliklerinin Kalıtımı

Pea is one of the important sources of protein, vitamin and minerals for human diet. The aim of the work was to study the inheritance of protein and mineral matter contents. The five pea cultivars (Jofs, Ultrillo, Rondo, Betagreen and Bolero) along with dialles crosses were used in a Jinks-Hayman type analysis. The population possessed high enough genetic variation for the quality characteristics. The environmental (VE) and additive genetic variations (VD) were insignificant for the traits. The dominant genetic variance was greater than that of additive genetic variance for all the traits studied, hence the D-H1 values were negative. Results indicate the presence of higher number of dominant genes compared to recessive ones governing the traits. The Wr, and Vr graphics of protein and phosphorus contents indicated partial dominance while for the remaining traits over dominance were evident. The relatively low narrow sense heritability values hinted that genetic gain would be slow via phenotypic selection.
Bezelye insan beslenmesinde protein, vitamin ve mineral madde kaynaklarından birisidir. Bu çalışma, beş bezelye çeşidi (Jofs, Ultrillo, Rondo, Betagreen ve Bolero) ile bunların tam diallel melezlerinin oluşturduğu popülasyonda Jinks – Hayman tipi analiz kullanarak protein oranı ve bazı mineral maddeler bakımından genetik yapısını incelemek amacı ile yürütülmüştür. Bu araştırmada ele alınan kalite kriterleri bakımından incelenen populasyonda genetik olarak yeterli seviyede varyasyonun olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre popülasyonlarda ele alınan kalite kriterlerinde çevre varyansı (E) ve eklemeli gen varyansı (D) istatistiki olarak önemsiz olduğu belirlenmiştir. Tüm özelliklerin dominant gen varyanslarının eklemeli gen varyanslarından daha yüksek olduğu, buna paralel olarak da D-H1 değerleri ise negatif olarak tespit edilmiştir. İncelenen kalite özelliklerini yöneten genlerin populasyonda dominant genlerin resesif genlerden daha fazla olduğunu belirlenmiştir. Wr, Vr grafikleri sonucu protein oranı ve fosfor miktarı için kısmi dominantlık diğer özelliklerde ise aşırı dominantlık durumu saptanmıştır. Dar anlamda kalıtım derecelerinin tüm özelliklerde düşük olması bu özellikler bakımından yapılacak seleksiyonda başarı şansının düşük olduğunu göstermektedir.