Zürkānî ve Ettafeyyiş’in Muhkem ve Müteşâbih ile İlgili Görüşlerinin Karşılaştırılması

Ulûmü’l-Kur’ân’ın önemli konularından biri olan muhkem ve müteşâbihin birlikte zikredildiği Âl-i İmrân sûresinin 7. âyetinde ifade edildiğine göre Kur’an’ın bir kısım âyetleri kitabın esasını teşkil eden muhkem, bir kısmı da müteşâbihtir. Muhkem âyetlerin delalet ettiği mana açıkça anlaşılırken, müteşâbihler açıkça anlaşılmamaktadır. Kur’ân’da hangi âyetlerin muhkem, hangilerinin müteşâbih olduğunun belirtilmemesi ve müteşâbih âyetlerin farklı yorumlara imkân vermesi tartışmaların temelini oluşturmaktadır. Bu da çeşitli görüş ve ekole mensup âlimleri farklı yaklaşımlara yönlendirmektedir. Bu çalışmada Ehl-i sünnet âlimlerinden Zürkānî ile İbâzî müfessirlerden Ettafeyyiş’in muhkem ve müteşâbih konusundaki görüşlerinin mukayeseli bir tarzda ele alınması amaçlanmaktadır. Araştırmanın temel sorusu Zürkānî’nin ve çağdaşı Ettafeyyiş’in muhkem ve müteşâbih konusundaki görüşlerinin neler olduğu şeklinde belirlenmiştir. Bu bağlamda Zürkānî’nin Menâhilü’l-irfân’ı, Ettafeyyiş’in Teysîr ve Himyân adlı eserleri mukayeseli olarak incelenmiştir. Zürkānî’nin usûl, Ettafeyyiş’in tefsir kaleme alması, konunun alt başlıklarında farklı hususlara değinmelerine de zemin hazırlamıştır. Araştırma sonucu her iki âlimin muhkem ve müteşâbihle ilgili yaklaşımları benzer olmakla birlikte müteşâbihin tesbit ve te’vîlinde görüşlerinin farklılaştığı anlaşılmıştır. Bu da her iki âlimin kendi mezhebi doğrultusunda hareket ettiğini göstermektedir.