Jerozolima w Maran Atha Johanna Gottfrieda Herdera (1779)

Prezentowany artykuł nosi tytuł Jerozolima w Maran Atha Johanna Gottfrieda Herdera (1779). J.G. Herder (1744-1803) należy do wybitnych postaci naszego regionu. We współczesnej dyskusji naukowej na temat jego dorobku i znaczenia przeważają studia związane z jego twórczością jako filozofa, antropologa kultury, lingwisty czy teologa. Do mniej znanych dzieł Herdera należy zaliczyć komentarz do Apokalipsy św. Jana Maran Atha. Das Buch von der Zukunft der Herrn, des Neuen Testaments Siegel opublikowany w Rydze w roku 1779. Jedną z ważnych cech komentarza stanowi interpretacja szeregu tekstów Ap jako zapowiedzi wydarzeń wojny żydowskiej (66-70) ze szczególnym akcentem na okoliczności upadku Jerozolimy w roku 70. W tym kluczu Herder interpretował nawet Ap 12-19 twierdząc, że apokaliptyczny Babilon, to nie Rzym, ale grzeszna Jerozolima. Z drugiej strony, Herder wskazuje na specyficzny profetyczny charakter języka Ap. Antytezę upadłej Jerozolimy stanowi dla Herdera nowa Jerozolima, która symbolizuje wspólnotę zbawionych – Izrael chrześcijański. Spełnienie się zapowiedzi upadku Jerozolimy w czasie walk z Rzymianami miało na celu umocnienie wierzących w Chrystusa w ich oczekiwaniu na paruzję. W artykule przedstawiono powody, którymi kierował się Herder przedstawiając swoją oryginalną interpretację treści Ap. Zaprezentowano krótko teksty Ap, które wg autora dotyczyły etapu poprzedzającego zniszczenia Jerozolimy, samego jej upadku i jej odnowienia w symbolu Jerozolimy niebiańskiej. Przytoczono także reakcje komentatorów ówczesnej epoki na publikację Maran Atha oraz postawiono pytanie o znaczenie poglądów Herdera w perspektywie współczesnych badań egzegetycznych nad Ap. Treść artykułu stanowi przyczynek do dalszych pogłębionych, źródłowych studiów na oryginalną hermeneutyką biblijną tego autora.