Homogeniczność grup fokusowych drogą do sukcesu w badaniach? Szkic metodologiczny z badań terenowych

The paper approaches the topic of sampling in the qualitative research design. Particular attention is paid to the composition of the focus groups in two important aspects: the homogeneity of the participants in terms of their positions in socio-occupational hierarchy and the pre-existing relations among the participants in the single group. The later issue is closely and directly intertwined with the former, in the case when the informants are approached in their institutional seting, and the research is conducted in a relatively small community. These problems are discussed in reference to the body of available methodological studies. The example of the research undertaken in aforementioned circumstances is subsequently presented to advocate the homogeneous composition of the focus groups while reconstructing the collective viewpoints of representatives of a particular level of public administrations. Avoidance of power relations within the groups proved profitable and effective. Substantial diferences between the groups were easily identifiable in spite of the pre-existing relations among participants, which were unavoidable in this very case. Artykuł podejmuje temat doboru próby podczas projektowania badań jakościowych. Szczególną uwagę zwraca się tu na kompozycję grup fokusowych ze względu na dwa ważne aspekty: ich homogeniczność pod względem pozycji badanych w społeczno-zawodowej hierarchii oraz wcześniejszych wzajemnych relacji pomiędzy uczestnikami jednej grupy. Ta druga kwestia wiąże się blisko i bezpośrednio z pierwszą w sytuacji, gdy uczestnicy fokusów objęci są analizą w swoim otoczeniu instytucjonalnym, a badanie prowadzone jest w relatywnie małej społeczności lokalnej. Te zagadnienia omówione są w odniesieniu do dostępnej literatury metodologicznej. Następnie zaprezentowany jest przykład badania przeprowadzonego w wyżej wymienionych okolicznościach, by wskazać zalety homogenicznej kompozycji grup fokusowych podczas rekonstruowania zbiorowych postaw przedstawicieli poszczególnych szczebli administracji publicznej. Uniknięcie relacji władz i podległości okazało się owocne i skuteczne. Zasadnicze różnice pomiędzy grupami było łatwo zidentyikować, mimo że w przypadku tego badania nie do uniknięcia była wcześniejsza znajomość uczestników przed rozpoczęciem sesji.