Türkiye’nin Batı Karadeniz bölgesinde kış mevsiminde toplanan PM2.5 ve PM2.5-10 örneklerinde belirlenen ağır metallerin sebep olduğu maruziyet riski değerlendirmesi

Objective: The objective of this study was toevaluate the long term and seasonal variation of PM10 and SO2 in the the Bolucity center between 2006 and 2017 in relation to meteorological parameters andto evaluate the health risks due to metals bound to particulate matter (PM)during the winter season. Method: The Seasonal Kendall (SK) test wasperformed on the air quality data to find the magnitude of associated trends.In addition, seasonality of these pollutants was evaluated in conjunction withthe meteorological parameters. Furthermore, daily PM samples in two differentsize fractions were collected between December 2014 and February 2015 andanalyzed for metals by WDXRF. The generated metal concentrations were used toestimate carcinogenic and non-carcinogenic health risks imposed on theresidents of the city. Results: The SK test revealed statisticallysignificant decline in SO2 and PM10 with a rate of 1.953 and 2.932 µg/m3/year,respectively, at 5% significance level. Both of the parameters depicted veryclear seasonal cycles. Performed exposure risk assessment indicated that dermalcontact with PM bound metals was the main route of exposure for children, whilethe adults were more prone to non-carcinogenic risks from exposure throughinhalation. Conclusion: Overall,children were found to be more susceptible to non-carcinogenic risks ascompared to adults. The cancer risks due to As and Pb were within theacceptable limits (< 1×10-4).
Amaç: Bu çalışmanın amacı hava kalitesinibelirleyen iki önemli kirletici olan PM10 ve SO2 seviyelerinin Bolu şehirmerkezinde 2006 ve 2017 yılları arasındaki uzun dönem ve mevsimseldeğişimlerini meteorolojik parametreleri dikkate alarak incelemek ve kış mevsimindetoplanan PM örneklerinde belirlenen metallerden kaynaklanan sağlık riskininbelirlenmesidir. Yöntem:Bolu şehir merkezinde izlenen SO2 vePM10 seviyelerinde istatistiksel açıdan anlamlı bir azalma olup olmadığı veazalma oranı Seasonal Kendall (SK) testi kullanılarak belirlenmiştir. Bununlabirlikte bu iki kirleticinin mevsimsel değişim göstermedikleri meteorolojikparametrelerle ilişkileri dikkate alınarak incelenmiştir. Aralık 2014-Şubat2015 tarihleri arasında iki farklı dane boyutunda toplanan PM örnekleri WDXRFcihazı kullanarak metal içeriklerinin belirlenmesi açısından analiz edilmiştir.Üretilen metal konsantrasyonları şehirde yaşayan halkın maruz kaldığıkanserojen olan ve olmayan sağlık risklerinin hesaplanmasında kullanılmıştır. Bulgular: Veri setine uygulanan SK testi ile %5 anlam seviyesinde SO2 için budönemde azalma oranı 1.953 µg/m3/yıl, PM10 için ise 2.932 µg/m3/yıl olarakbulunmuştur. Her iki parametre de bu dönemde çok belirgin mevsimsel değişimgöstermiştir. Üretilen veri seti ile yapılan maruziyet riski değerlendirmesiile çocuklar için cilt temasının erişkinler için ise solunumun partikül maddeyebağlı metallerin insan vücuduna geçmesinde ana yol olduğu bulunmuştur. Sonuç: Genel olarak, çocukların kanserojen olmayan risklere yetişkinlerekıyasla daha hassas oldukları belirlenmiştir. Çalışma kapsamındadeğerlendirilen metallerden As ve Pb için hesaplanan kanser riskinin kabuledilebilir (< 1×10-4) değerin altında olduğu saptanmıştır.