Finansal Oranlar ile Risk (Beta) Arasındaki İlişki: BİST Örneği (The Relationship Between Financial Ratios and Risk (Beta): The Case of BIST)

Amaç – Şirketleri, yatırımcıları ve ülkelerin ekonomisini etkileyen hisse senetlerinin riskinin hesaplanması geçmişte olduğu gibi günümüzde de önemini koruyan ve bu önemi geleceğe de aktaran bir konu olma özelliği taşımaktadır. Bu nedenle araştırmada ekonominin önde gelen sektörlerinden biri olan imalat sanayinde faaliyet gösteren ve hisseleri Borsa İstanbul (BİST)’da işlem gören şirketlerin finansal oranları ile sistematik riskleri arasında bir ilişkinin olup olmadığı ve ilişkinin varlığı durumunda ilişkinin yönünün ne olduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem – Bu araştırmada, 2010-2018 yılları arasında hisseleri BİST’te işlem gören ve imalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren 109 adet şirketin, yıllık verileri dikkate alınarak hesaplanan finansal oranlar ile sistematik risk arasındaki ilişki; korelasyon, basit doğrusal regresyon ve çoklu doğrusal regresyon analizleri ile incelenmiştir. Bulgular – Analiz sonucunda, bazı finansal oranlar ile sistematik risk arasında aynı yönlü veya ters yönlü anlamlı bir ilişki tespit edilirken, bazı finansal oranlar ile sistematik risk arasında ise anlamlı bir ilişki tespit edilmemiştir. Araştırmada kullanılan analizler sonucunda finansal oranlar ile sistematik risk arasındaki ilişkinin varlığının, yönünün ve derecesinin yıllara göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Tartışma – Literatür incelendiğinde, araştırmalarda kullanılan oranların, analiz yöntemlerinin, sektörlerin, şirketlerin, dönemlerin ve ülkelerin farklı olmasından dolayı farklı sonuçların ve etkilerin elde edildiği gözlemlenmiştir. Bu bağlamda yapılan analizler sonucunda elde edilen bulguların, genel itibariyle hem yerli hem de yabancı literatürü desteklediği görülmüştür. Purpose – The calculation of the risk of stocks that affect companies, investors and the economies of countries has been a subject that keeps its importance as it did in the past and transfers this importance to the future. For this reason, it has been aimed in the study to determine whether there is a relationship between the financial ratios and systematic risks of companies operating in the manufacturing industry which is one of the leading sectors of the economy and whose shares are traded on BIST, and also to determine what the direction of this relationship is if there is a relationship. Design/ Methodlogy/Approach – In the study, the relationship of 109 companies, operating in manufacturing sector and traded in BIST between the years of 2010 and 2018, between financial ratios and systematic risk calculated by taking their annual data into account were examined with correlation analysis, simple linear regression analysis and multiple linear regression analysis. Findings – As a result of the analysis, while a significant same directional relationship or a significant opposite directional relationship was found between some financial ratios and systematic risk, no significant relationship between some financial ratios and systematic risk was not seen. As a result of the analysis used in the research, it was also determined that the existence, direction and degree of the relationship between financial ratios and systematic risk varied by years. Discussion – When the literature is examined, it has been observed that different results and effects are obtained because the rates used in researches, sectors, analysis methods, companies, periods and countries are different. In this context, it was found that the findings obtained from the analyzes support both domestic and foreign literature in general.