İbn Hazm'da irade ve insanın hürriyeti problemi

İbn Hazm'da İrade ve İnsanın Hürriyeti Problemi? isimli tezimizin konusu, İbn Hazm'ın Kelam ilminin konuları kapsamına giren ve hem kelamcıları hem de filozofları ilgilendiren irade ve insanın hürriyeti meselesindeki görüşlerinin araştırılmasıdır. Bu sebeple İbn Hazm'ın görüşlerini hem kelamcılar hem de filozoflarla karşılaştırmalı olarak incelemeye çalıştık.Birinci Bölüm'de Endülüs'ün siyasî, dinî, sosyo-kültürel yapısı, İbn Hazm'ın hayatı, siyasî, ilmî ve mezhebî şahsiyeti, usulü ve Endülüs'ün İbn Hazm üzerindeki etkileri gibi konuları ele almaya gayret ettik.İkinci bölümde ise ?İbn Hazm'da İrade ve İnsanın Hürriyeti Problemi? başlığı altında öncelikle araştırmamızın temel kavramları olan irade ve hürriyet kavramlarını inceledik. Yine bu bölümde irade ve hürriyet probleminin felsefede nasıl ele alındığını, İslam felsefesinde konunun nasıl değerlendirildiğini, kelam ekollerinin konuya nasıl yaklaştıklarını göstermeye çalıştık. Bu bölümü incelerken hürriyet problemi ve bu problemi yakından ilgilendiren irade, kudret-istitâat, fiil, kaza ve kader gibi konulara özellikle İbn Hazm'ın bakışına kelam ekollerinin görüşleriyle karşılaştırmalı olarak yer vermeye çalıştık.Anahtar Kelimeler: İbn Hazm, İrade, Fiil, İnsan Hürriyeti, Kelam. The subject of our dissertation named ?The Problem of Will and Freedom of Human in Ibn Khazm? is the research of Ibn Khazm?s views on ?willpower and humans? freedom? issue which is in the scope of Kalam (Islamic Theology) and which has interested both Kalam and philosophy. In order to make this, we tried to analyze Ibn Khazm?s views comparatively with theologists and philosophers.In the First Chapter, we tried to explain the political and socio-cultural structure of Andalucía; the life of Ibn Khazm, his political and scientific character along with his way of understanding madhabi concerns; and also the impacts of Andalucía on Ibn Khazm.In the second chapter, under the title ?The Problem of Will and Freedom of Human in Ibn Khazm? we primarily examined the main topics of our study: Willpower and Freedom. In the same section we tried to make it clear how was the problem of Will and Freedom dealt with in philosophy in general, how was it evaluated in Islamic philosophy, and how the Kalamic schools approached the subject. While making the research in this section, we made an effort to include the approaches of other Kalamic schools and Ibn Khazm on ?the problem of freedom? along with other concepts such as Will, Qudrat, Action, Al-Qadza (Fate) and Al-Qadar (predestination) comparatively.Keywords: Ibn Khazm, Will, Action, Freedom of Human, Kalam. 163