Problems and solutions for water user associations in the Gediz basin example

ÖZDOKTORA TEZİGEDİZ HAVZASI ÖRNEĞİNDE SULAMA BİRLİKLERİNİNSORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARISultan KIYMAZÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİFEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜTARIMSAL YAPILAR VE SULAMA ANABİLİM DALIDanışman : Prof. Dr. Bülent ÖZEKİCİYıl : 2006, Sayfa: 211Jüri : Prof. Dr. Bülent ÖZEKİCİProf. Dr. Rıza KANBERProf. Dr. Oğuz YURDAKULProf. Dr. Selim KAPURProf. Dr. Sermet ÖNDERBu çalışma Gediz Havzası kapsamında yer alan İzmir ve Manisa illerindeki sulamabirliklerinde yürütülmüştür. Çalışmada, Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından işletilen ve GedizHavza'sında yer alan sulama tesislerinin fiziksel, ekonomik, kurumsal işletme, bakım ve yönetimetkinliklerini devir öncesi (DSİ) ve devir sonrası olmak üzere iki ana grup esas alınmış, sulamabirliklerinde üreticilerin ve birlik yöneticilerinin karşılaştığı teknik, yasal, ekonomik, eğitim, sosyal veçevresel sorunlar irdelenmeye çalışılmış ve değinilen sorunların çözümüne yönelik uygulanabiliröneriler ortaya konulmuştur. Bunun yanısıra, Gediz Sulama Projesi üzerindeki mevcut 14 sulamabirliğinden örnek olarak seçilmiş Menemen Ovası sulamasının devir öncesi ve devir sonrası tabansuyu durumu karşılaştırılmıştır.Elde edilen sonuçlara göre, sulama sistemlerinin sulama birliklerine devredilmesi sonucu,işletme giderleri azalmış; sulama ücreti toplama oranı artmış; Manisa ve İzmir İli kapsamındakisulamalarda devirden sonra DSİ işletme ve bakımında görevli personel sayısında sırasıyla %57 ve%65 oranında azalma gerçekleşmiştir. Bu değer, devlet sulama işletmeciliğinde sulama sistemlerininbirliklere devrinde mali yükün azaltılması yönünde çok büyük önem taşımaktadır. Sulamabirliklerinde personel sayısında azalış beklenirken, artış olmuştur. Sulama birlikleri, sulama sisteminingeliştirilmesi ve işletme kararlarını verme aşamasında bu güne kadar çok iyi bir deneyim kazanmıştır.Anketlerden elde edilen sonuçlara göre, sulama birlikleri, makine ve ekipman yetersizliği nedeniylebakım ve onarım hizmetlerinin zamanında ve yeterince yapılamaması, teknik personelin yetersizliğive iş güvenliğinin sağlanamaması, üreticilerde aşırı su kullanma eğilimi, sulama tesislerininkorunmasına yeterli katkıları olmaması, kaçak sulamaların yapılması ve bunlarla ilgili yaptırımlarınuygulanmaması, çiftçi eğitim eksikliği gibi çeşitli sorunlar nedeni ile sulama tesislerinin işletilmesi,bakımı ve onarımlarında yeterli olamamaktadır. Bu bakımdan sulama birliklerinin çalışma ilkeleri,yasal ve kurumsal yetersizlikleri ve sorunları bu konuda yapılan çeşitli araştırmalar ile ortayakonulmalı ve araştırma sonuçlarına uygun olarak, ulusal sulama politikalarının yenidenyapılandırılması sağlanmalıdır.Anahtar Kelimeler: Gediz Havzası-Türkiye, katılımcı sulama yönetimi, performansdeğerlendirilmesi, performans göstergeleri, sulama birlikleri sorunlarıI ABSTRACTPh.D. THESISPROBLEMS AND SOLUTIONS FOR WATER USER ASSOCIATIONS INTHE GEDİZ BASIN EXAMPLESultan KIYMAZDEPARTMENT OF AGRICULTURAL STRUCTURES AND IRRIGATIONINSTITUTE OF NATUREL AND APPLIED SCIENCESUNIVERSITY OF ÇUKUROVASupervisor : Prof. Dr. Bülent ÖZEKİCİYear : 2006, Page : 211Jury : Prof. Dr. Bülent ÖZEKİCİProf. Dr. Rıza KANBERProf. Dr. Oğuz YURDAGULProf. Dr. Selim KAPURProf. Dr. Sermet ÖNDERThis study was carried out in the Water User Associations in İzmir and Manisa provinces,located in the Gediz Basin. In the study, physical, economical and institutional indicators werecompared before and after the transfer to Water User Associations (WUAs). Technical, legal,economical, training, social and environmental problems of Water User Associations were examinedand practicable suggestions were recommended. Furthermore, the groundwater level of the MenemenPlain was compared before the transfer and after the transfer to Water User Associations.Results, revealed that the operation of irrigation schemes transferred to water userassociations reduced the operational expenditures, and increased collection of the water fees. Thenumber of the operation and maintenance personnel of İzmir and Manisa DSİ (The State HydraulicsWorks) were decreased by 57% and 65%, respectively. This value reduced the financial burden of theDSI on the worry the number of the personnel of WUAs increased. The Water User Associations havegained very good experience and improved irrigation systems. According to the results of thequestionnaire, Water User Associations were not sufficient in operation and maintenance of theirrigation schemes due to various problems, including machinery insufficiency, and lack of technicalpersonnel and etc. In this regard, the operation principles of the water user association, insufficiencyof legal and institutional and other problems should be examined with various studies and in the scopeof the study results national water policies should be regulated.Keywords: Gediz Basin-Turkey, irrigation schemes, participatory irrigation management, irrigationmanagement transfer, performance assessment, performance indicators, problems of water userassociationII 211