Sınıf öğretmenlerinin kültürel sermayeleri, öz-yeterlikleri ve okullarındaki sosyal sermayeye yönelik algılarının incelenmesi

Yapılan bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin kültürel sermayelerine, öz-yeterliklerine ve görev yaptıkları okulların sosyal sermayesine yönelik algılarını ve aralarındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada nicel ve nitel yöntemlerin bir arada kullanıldığı karma yönteme başvurulmuştur. Karma yöntem desenlerinden açımlayıcı sıralı desenin kullanıldığı araştırmada örneklem alınırken tabakalı örnekleme yöntemine başvurulmuştur. Araştırmanın örneklemini Hatay il merkezindeki 583 sınıf öğretmeni oluştururken, nitel çalışma grubunu bu öğretmenlerden gönüllü olan 11 öğretmen oluşturmaktadır. Veriler toplanırken Kültürel Sermaye Ölçeği (Avcı, 2015), Öz-yeterlik Ölçeği (Çapa, Çakıroğlu & Sarıkaya, 2005), Sosyal Sermaye Ölçeği (Ekinci, 2008), kişisel bilgi formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde betimsel istatistiklerin yanı sıra Mann Whitney U, Kruskal Wallis H testleri ile korelasyon ve çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Nitel veriler içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma sonunda öğretmenlerin kültürel sermayelerine öz-yeterliklerine ve okullarındaki sosyal sermayeye yönelik algılarının yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. Sınıf öğretmenlerinin kültürel sermayeye dair algıları cinsiyet, yaş, anne ve baba eğitim düzeyi, kardeş sayısı, hizmet süresi, görev yapılan okuldaki hizmet süresi, derse girilen sınıftaki öğrenci sayısı ve sosyal medya kullanma sıklığı değişkenlerine göre anlamlı farklılık oluşturmuştur. Öz-yeterliğe dair algılar cinsiyet, yaş, anne eğitim düzeyi, derse girilen sınıftaki öğrenci sayısı, okulun bulunduğu çevrenin sosyo-ekonomik düzeyi ve sosyal medya kullanma sıklığı değişkenlerinde anlamlı farklılık oluşturmuştur. Görev yapılan okulun sosyal sermayesine dair algıların yaş, hizmet süresi, görev yapılan okuldaki hizmet süresi, derse girilen sınıf düzeyi, derse girilen sınıftaki öğrenci sayısı ve okulun bulunduğu çevrenin sosyo-ekonomik düzeyi değişkenlerinde anlamlı şekilde farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Katılımcıların kültürel sermaye ve öz-yeterlik algılarının birlikte okulun sosyal sermayesine dair algısını orta düzeyde etkilediği tespit edilmiştir. Araştırmanın nitel kısmında sınıf öğretmenlerine göre kendi kültürel sermayeleri davranış biçimlerinden, ilgi alanlarından ve kişisel deneyimlerinden oluştuğu ortaya çıkmıştır. Katılımcılar bireysel çaba ve yaşadıkları ortamın kültürel sermayelerini olumlu etkilediğini, çevresel ve bireysel faktörlerin olumsuz etkilediğini düşünmektedir. Katılımcılara göre öğretmenliğe dair öz-yeterlikleri mesleki ve kişisel özelliklerden oluşmaktadır. Öğrencilerinin ilgisini derse çekmek için motive etme, uyarma gibi yollara başvuran öğretmenlerin kendilerini en çok proje, ürün tasarlama, yaparak-yaşayarak öğrenme vb. yeterli hissettiği ortaya çıkmıştır. Katılımcılar sınıf yönetiminde çoğunlukla kural belirlemede ve kural uygulamada yeterli olduklarını düşünmektedir. Sınıf öğretmenlerine göre bir okulun sosyal sermayesi okul içi paydaşların özelliklerinden, okulda yürütülen faaliyetlerden ve okulun özelliklerinden oluşmaktadır. Katılımcılar görev yaptıkları okulda veli özellikleri ile okul ortamından dolayı olumlu duygulara sahipken veli ve öğrenci özelliklerinden dolayı olumsuz duygulara sahiptir. Seminerler, zümre toplantıları, bilgi yarışmaları okulun kültürel sermayeye katkılarının başında gelmiştir. Okulun fiziki ve maddi koşulları, öğretmenlerle ilgili ve sistemsel özellikler okulun kültürel sermayeyi engelleyici unsurlarındandır. Öğretmenlerin mesleğe başladıktan bu yana öğretim yöntem-teknikleri, sınıf yönetimi ve öğrenciye bakış açılarında değişim meydana gelmiştir. Katılımcılar kendi mesleki bilgi ve becerilerini geliştirmek için daha çok bilgi birikimini ve kültürel donanımını artırmanın, sınıf yönetim becerilerini geliştirmenin etkili olduğunu düşünmektedir. Öğrencilerin sosyal/kültürel/akademik gelişimlerini sağlama kültürel sermayenin mesleki katkısının, yüksek algıya ve düşünme becerilerine sahip olma, evrensel değerlere sahip olma vb. kişisel katkısının başında gelmektedir. Elde edilen bulgular tartışma ve yorum kısmında ayrıntılı şekilde tartışılmış, nicel ve nitel kısma dair bütünsel bir değerlendirme yapılmıştır. Ardından uygulayıcılara ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Kültürel sermaye, sosyal sermaye, öz-yeterlik, sınıf öğretmeni, ilkokul The purpose of this study is to examine the perceptions of classroom teachers about their cultural capital, self-efficacy and social capital of the school they work and the relationship between these variables. In the study, a mixed method was used in which quantitative and qualitative methods were used together. In the study, which is one of the mixed method designs, exploratory sequential pattern was used, stratified sampling method was used while sampling. The sample of the the research is 583 classroom teachers in the center of Hatay province, while the qualitative phase is composed of 11 volunteer teachers. Cultural Capital Scale (Avcı, 2015), Self-efficacy Scale (Çapa, Çakıroğlu & Sarıkaya, 2005), Social Capital Scale (Ekinci, 2008), personal information form, and semi-structured interview form were used for data collection. In the analysis of the quantitative data, in addition to descriptive statistics, correlation and multiple regression analysis were performed with Mann Whitney U, Kruskal Wallis H tests. Qualitative data were analyzed by content analysis technique. At the end of the study, it was found out that teachers' perceptions of cultural capital, self-efficacy and social capital were high level. Classroom teachers' perceptions of cultural capital were significantly different according to gender, age, education level of parents, number of siblings, duration of service, duration of service at school, number of students in class and frequency of using social media. Self-efficacy perceptions were significantly different in terms of gender, age, maternal education level, number of students in class, socio-economic level of school environment and frequency of social media use. It was found that the perceptions of the social capital of the school in which they were employed differed significantly in terms of age, length of service, length of service in the school, class level, number of students in the class and socio-economic level of the school environment. It was found that the participants' perceptions of cultural capital and self-efficacy together moderately affect the perception of the school's social capital.In the qualitative part of the study, it was revealed that according to classroom teachers, their cultural capital consisted of behaviors, interests and personal experiences. The participants think that individual efforts and the environment they live positively affect their cultural capital and that environmental and individual factors negatively affect them. According to the participants, self-efficacy of teaching consists of professional and personal characteristics. Motivating students to attract the attention of students, such as stimulating the application of the teachers themselves, such as projects, product design, do-live learning and so on. It turned out that he felt enough. The participants think that they are mostly qualified in rule management and rule implementation. According to classroom teachers, the social capital of a school consists of the characteristics of the stakeholders in the school, the activities carried out in the school and the characteristics of the school. Participants had positive emotions due to their parents' characteristics and school environment, while parents and students had negative emotions due to their characteristics. Seminars, group meetings and quiz competitions were the main contributions of the school to cultural capital. The physical and material conditions of the school, teachers' and systematic characteristics are the obstacles of cultural capital of the school. Since the beginning of the profession, there has been a change in the teaching methods-techniques, classroom management and students' perspectives. The participants think that it is more effective to increase their knowledge and cultural equipment and develop classroom management skills in order to develop their own professional knowledge and skills. Ensuring the social / cultural / academic development of the students has a professional contribution of cultural capital, having high perception and thinking skills, having universal values and so on. The findings were discussed in detail in the discussion and interpretation section and a holistic evaluation of the quantitative and qualitative part was made. Then, suggestions were made to practitioners and researchers.Keywords: Cultural capital, social capital, self-efficacy, classroom teacher, primary school 353