Water quality of drainage canal waters in Tarsus plain and possible utilization of drainage canal waters for irrigation

oz DOKTORA TEZİ TARSUS OVASI DRENAJ KANAL SULARININ NİTELİĞİ VE SULAMADA KULLANILMA OLANAKLARI Ali YARPUZLU ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TARIMSAL YAPILAR VE SULAMA ANA BİLİM DALI Danışman : Prof. Dr. Attila YAZAR Yıl: 1999, Sayfa 128 Jüri : Prof. Dr. Attila YAZAR : Prof. Dr. Rıza KANBER : Prof. Dr. Süreyya BAŞ Bu araştırma, tuz düzeyleri farklı sularla yapılan sulamaların toprak tuzluluğu ve belli bir ekim dizini ve sulama programında buğday ve pamuk bitkilerine etkilerini saptamak ve Tarsus Ovasında mevcut drenaj kanal sularının sulama niteliği yönünden kimyasal özelliklerini belirlemek amacıyla 1991-1997 yıllan arasında Köy Hizmetleri Tarsus Araştırma Enstitüsü Alap Araştırma İstasyonu ve Tarsus Ovasında bulunan drenaj kanallarında yürütülmüştür. Araştırmada 1991- 1995 yıllarında drenaj kanal sulan ile farklı yıkama gereksinimi uygulanan 5 konu; 1996- 1997 yıllarında ise tuz düzeyleri farklı Seyhan kanal suyu, drenaj kanal suyu ve tuz konsantrasyonu yüksek drenaj kollektörü sulan kullanılarak farklı yıkama gereksinimi uygulanan 7 konu ele alınmıştır. Sonuçta, farklı yıkama gereksinimleri dikkate alınarak yapılan sulamaların, buğday ve pamuk verimine etkilerinin istatistiksel olarak önemli olmadığı belirlenmiştir. Farklı nitelikte sulama sulannın buğday dane verimine etkisi önemli bulunmamış, pamuk verimine etkisi ise % 99 güvenle önemli bulunmuştur. Buğday ekim yıllannda sulama amacıyla kullanılan drenaj kanal sularının toprakta tuz birikimine neden olmadığı; pamuk ekim yıllannda ise tuzlulaşmaya yol açtığı gözlenmiştir. Uzun yıllar değerlendirildiğinde ise yörede kış yağışlarının toprak tuzluluğunu gidermede etkili olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Tuzluluk, Sulama suyu, Drenaj suyu, Buğday, Pamuk ABSTRACT PhD THESIS WATER QUALITY OF DRAINAGE CANAL WATERS IN TARSUS PLAIN AND POSSIBLE UTILIZATION OF DRAINAGE CANAL WATERS FOR IRRIGATION AliYARPUZLU DEPARTMENT OF AGRICULTURAL STRUCTURES AND IRRIGATION INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCD2NCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor : Prof. Dr. Attila YAZAR Year: 1999, Pages: 128 Jury : Prof. Dr. Attila YAZAR : Prof. Dr. Rıza KANBER : Prof. Dr. Süreyya BAŞ Reuse of drainage water for crop production is a common practice in downstream section of the Lower Seyhan Irrigation Project area in the Mediterranean region of Turkey. Therefore, effective salinity control measures must be implemented for sustainable irrigated agriculture, which requires safe use of saline, low quality irrigation and drainage waters for crop production. A seven-year study was conducted in the Lower Seyhan Irrigation Scheme from 1991 to 1997 in order to evaluate the response of cotton and wheat grown on a clay soil in a sequence to drainage water applications with different leaching fractions (5 treatmets in 1991- 1995; In 1996- 1997, three different irrigation water sources (Drainage canal water, Collector water and Seyhan canal water) with different leaching fractions were utilized) as well as salinity build-up in the soil profile was evaluated during each growing season at Muzaffer Alap Research Station at Tarsus. Effect of winter rainfall on salt balance of the soil profile was investigated. In addition, water quality changes occurred in drainage canal were evaluated throughout the study period. Seven different irrigation treatments were studied for both cotton and wheat crops. Different irrigation programs were used for each crop but similar leaching fractions were utilized. An effective closed-conduit drainage system was installed at the experimental site prior to the experiment. Both yields and yield components response of wheat and cotton to different treatments were evaluated. The results of the experiments were presented in this study. Key Words : Salinity, Irrigation water, Drainage water, Wheat, Cotton n 128