Orman kaynaklarının toplam ekonomik değerinin tahmini: Camili biyosfer rezerv alanı örneği

YÖK Tez No: 483545 Orman kaynaklarının sağlamakta olduğu ürün ve hizmetlerin büyük bir kısmı doğrudan pazara sahip olmasa da, aslında önemli ekonomik değere sahiptirler. Bu ürün ve hizmetlerin ekonomik değeri ortaya konularak, sürdürülebilir orman kaynakları yönetimi sağlanabilir, daha etkin bir işlevsel planlama yapılabilir, ormanların ulusal ekonomiye olan katkısı daha gerçekçi bir şekilde ortaya konabilir. Bu çalışmada Türkiye'de orman kaynaklarının sahip olduğu pazarı olan ve olmayan ürün ve hizmetler ile bunların ekonomik değerini belirlemede kullanılan değer belirleme yöntemleri hakkında kavramsal çerçeveyi oluşturmak ve ülkemizin ilk ve tek biyosfer rezerv alanı olan Camili Biyosfer Rezerv Alanı örneğinden hareketle, orman kaynaklarının toplam ekonomik değerini mümkün olduğunca fazla bileşenle ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışmada odun kökenli ürünlerin, odun dışı bitkisel ürünlerin, bal üretiminin, otlatmanın ve karbon tutmanın ekonomik değerleri pazar fiyatlarına göre; toprak ve su havzası koruma ile tıbbi bitkiler için seçenek değerinin ekonomik değerleri fayda transfer yöntemi göre, rekreasyon işlevinin değeri seyahat maliyeti ve koşullu değer belirleme yöntemlerine göre ve kullanım dışı değerlerin ekonomik değeri ise koşullu değer belirleme yöntemine göre tahmin edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın neticesinde alt sınır değerlerine göre kullanım değerlerinde öne çıkan işlevlerin arıcılık ve bal üretimi (%51,89), karbon tutma (%21,48) ve rekreasyon (%16,93) olduğu belirlenmiştir. Ayrıca işlevsel orman kaynakları yönetiminin sağlanması için ekosistem hizmetlerinin değerinin belirlenmesi, ilgili planlarda ve yönetmelikte bu hususlara yer verilmesi ve değer belirlemede karşılaşılan veri eksikliği sorununun ortadan kaldırılması gerektiği tespit edilmiştir. Although most of the products and services provided by forest resources do not have markets directly, they have important economic values. By estimating the economic value of these products and services, sustainable forest resources management can be ensured, better functional planning can be made and contribution of forests to national economy can be presented more accurately. This study aims to construct a conceptual framework about market and non-market products and services of forest resources in Turkey and valuation methods used in economic valuation of these products and services and also to estimate total economic value of forest resources with maximum number of value components in the example of Camili Biosphere Reserve Area which is the first and only biosphere reserve area of Turkey. The economic values of wood based forest products, non-wood forest products, honey production, grazing and carbon sequestration are estimated by market prices; the economic values of soil protection, watershed protection and option value of pharmaceuticals are estimated by benefit transfer method, the economic value of recreation is estimated by travel cost method and contingent valuation method and the economic value of non-use values are estimated by contingent valuation method. As a result of study, based on minimum values it is determined that outstanding functions in total use values are apiculture and honey production (51,89%), carbon sequestration (21,48%) and recreation (16,93 %). Also it is revealed that in order to sustain functional forest resources management, it is necessary to estimate economic value of ecosystem services, include these subjects in related plans and regulations and eliminate lack of data problem encountered in economic valuation.