Reflection of republican period earthquakes in the press (1923-1983)

Bu tez çalışmasında cumhuriyet dönemi depremlerinin tarihsel incelemesi amaçlanmıştır. Alp-Himalaya Deprem Kuşağı üzerinde bulunan Anadolu coğrafyası yüzyıllar boyunca şiddetli depremlerle sarsılmıştır. Bu büyük afet karşısında devletler genelde edilgen bir konumda olmuş ve afet sonrası işlere odaklanmıştır. Afet öncesi yapılanlar ise bir hayli sınırlıdır. Osmanlı Devletinin uzun ve acı tecrübeler sonunda yapabildiği sadece ahşap yapı kullanımını ön plana almaktı. Cumhuriyet hükümetleri de afet öncesindeki süreçle ilgili yeterince bilinçli ve iradeli değildi. Bu dönemde bilhassa afet sonrası ortaya çıkan zarar ve ziyanın telafi edilmesine gayret edilmiştir. M. Kemal Atatürk bu alanda devlet başkanı sıfatıyla deprem mahallini ziyaret etmek gibi çok önemli bir uygulamayı başlatmıştır ki bu uygulama daha sonra bir gelenek halini almıştır. Atatürk dönemi depremlerinde ölen insan sayısı daha sonraki depremlerde ölen insan sayısına göre çok düşük seviyededir. İsmet İnönü'nün cumhurbaşkanlığı yaptığı döneme denk gelen depremler bu manadaki en önemli depremlerdir. II. Dünya Savaşı yıllarına rastlayan bu depremler 43 binin üzerinde insanın hayatını kaybetmesine yol açmıştır. Esasında İnönü dönemini de içine alan tek parti dönemi depremlerinde hükümetleri zorlayan en önemli konu, yolların ve ulaşım vasıtalarının yersizliğidir. Fakat afet öncesi ve sonrası işleri kapsayacak yasal bir düzenlemenin çok geç bir tarihte yürürlüğe girmesi de dikkate değer bir başka konudur. Bu alandaki ilk adım cumhuriyet tarihinin en büyük depremi, 1939 Erzincan Depremi'nden sonra atılmıştır. Çeşitli yasal düzenlemelere rağmen çok partili dönem hükümetleri de selefleri gibi afet öncesi süreci çok iyi değerlendirememişlerdir. Türkiye'de ekonomik kalkınmışlık düzeyinin düşük seviyesiyle bağlantılı olarak, deprem öncesi yapılması gerekenler de bilimsel çalışmalar da ihmal edilmiştir. Sismik çalışmalara yeterince önem verilmemesi ve mühendislik biliminin kaidelerine riayet edilmemesi, depremlerde insan kayıplarını arttırmıştır. Hayatını kaybeden insanların dışında geride kalanlar da büyük acılar yaşamıştır. Özellikle çok partili dönem depremlerinde görülen organizasyon bozukluğu felaketzedelerin ıstırabını büyütmüştür. Koalisyon hükümetlerinin yapısından kaynaklanan sorunların ve bazı yetkililerin partizanlıklarının beslediği karmaşa; yardımlar, enkaz kaldırma ve inşa süreçlerinde çeşitli aksaklıklara sebebiyet vermiştir. Bütün bu sebeplerle mağduriyeti artan felaketzedelerin en büyük tesellisi ise Türk milletinin ve Türkiye'ye dost ülkelerin yardımseverliği olmuştur. In this thesis, it is aimed to analyze the historical study of republican period earthquakes. The Anatolian geography located on the Alp-Himalaya Earthquake Belt has been shaken by violent earthquakes for centuries. In the face of this major disaster, states have generally been in a passive position and focused on post-disaster work. On the other hand the things that were done before the disaster are quite limited. The only thing that Ottoman Empire could do after a long and painful experience was to prioritise the use of wooden construction. The republican governments were not sufficiently conscious and informed about the pre-disaster process. During this period it has been tried hard to compensate especially for the damages that came up after the disaster. M. Kemal Atatürk initiated a very important application in this area as a state president to visit the earthquake scene, which became a tradition later. The number of people who died after earthquakes in Atatürk period is very low compared to the number of people who died in the following earthquakes. In terms of this, the earthquakes corresponding to the turn of İsmet İnönü's presidency are the most important earthquakes. These earthquakes, which struck World War II, have led to the death of more than 43,000 people. In fact, the most important issue that forces governments in the single-party period earthquakes, including the İnönü period, is the inadequacy of roads and transportation means. But it is also noteworthy that a legislative regulation, involving pre- and post-disaster works, became valid too late. The first step was taken after the 1939 Erzincan Earthquake, the largest earthquake in the history of the republic. Despite various legal regulations, like their forerunners, multi-party governments have not been able to assess the pre-disaster process very well. With regard to the low level of economic development in Turkey, not only the things to be done before the disaster but also the scientific studies were ignored. Not paying enough attention to seismic studies and obeying the basics of engineering science have increased human losts in earthquakes. Those who were left behind, except for those who lost their lives, also suffered so badly. Organizational failure, especially in multi-party period earthquakes, has increased the suffering of disaster victims. The problems stemming from the coalition governments' structure and the chaos that partisanship of some authorities have brought about caused trouble in helping, debris removal and construction processes. The greatest consolation of the disaster victims whose suffering increased due to all these reasons has been the charity of the Turkish nation and Turkey-friendly countries. 172