Use of enzyme in denim washing process

V ÖZET DENİM YIKAMA PROSESİNDE ENZİM KULLANIMI ASLAN, Mahir Yüksek Lisans Tezi, Tekstil Mühendisliği Bölümü Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Dr. Ayşegül EKMEKÇİ Eylül 2004, 203 sayfa Bu tezin teorik bölümünde, denim kumaş ve enzimin karakteristik özellikleri ile enzimlerin tekstil terbiye proseslerinde kullanımına kısaca değinilmiş; denim kumaşlara enzimler ile uygulanan prosesler ise ayrıntılı biçimde incelenmiştir. Bu bölümde ayrıca; denim kumaşlar veya bu kumaşlardan üretilen giysiler üzerinde, enzim kullamlmaksızm gerçekleştirilen gerek fiziksel, gerekse de kimyasal tüm terbiye proseslerine de kısaca yer verilmiştir. Tezin deneysel bölümünde ise; teknik özellikleri açısından birbirinden farklı denim kumaş tipleri üzerinde, öncesinde haşıl sökme işlemi yapılarak veya yapılmayarak ve ayrıca pH, işlem süresi gibi farklı koşullarda uygulanan enzim ile yıkama proseslerinin neden olduğu değişimler incelenmiştir. Deneysel çalışmalarda; dört farklı denim kumaş tipi üzerine, aynı selülaz enzimiyle, ancak farklı pH ve sürelerde yıkama işlemi uygulanarak, boyut, sıklık, renk ve ağırlık değişimleri, geri boyama (kirlenme) ve boncuklanma (pilling) dereceleri, kuru sürtmeye ve yıkamaya karşı renk haslıkları ve yırtılma dayanımı gibi parametreler açısından görülen değişimlerin -parametrenin özelliğine bağlı olarak- kalitatif ya da kantitatif olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Son olarak ekler kısmında; denim kumaştan üretilen giysilere endüstride uygulanan terbiye ve yıkama proseslerine ve bu proseslerinin tek başlarına veya birlikte uygulandığı çeşitli ürün örneklerine yer verilmiştir.VI Deneysel çalışma sonuçlarının değerlendirilmesi ile; farklı denim kumaş tiplerinin, enzim ile yıkama işlemleri sonrasında söz konusu parametreler açısından birbirinden farklı performanslar sergileyebilecekleri ve denim ürünlerin enzim ile yıkama prosesleri öncesinde haşıl sökmenin yapılıp yapılmadığı ile yıkama prosesinin gerçekleştirileceği pH ve işlem süresinin, tüm bu parametreler açısından elde edilen sonuçlara belirgin etkilerinin olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, denim kumaşların ya da bu kumaşlardan üretilen giysilerin endüstride gerçekleştirilen enzim ile yıkama proseslerinde, daha iyi ve tekrar edilebilir sonuçların eldesi için başta denim kumaşın teknik özellikleri ve pH, süre gibi işlem koşulan olmak üzere tüm detayların göz önünde bulundurulması gerektiği söylenebilir. Anahtar sözcükler: İndigo, denim, enzim, denim yıkama prosesleri, haslıklar ve fiziksel özellikler. vn ABSTRACT USE OF ENZYME IN DENIM WASHING PROCESS ASLAN, Mahir MSc in Textile Eng. Supervisor: Dr. Ayşegül EKMEKÇİ September 2004, 203 pages In the literature part of this thesis; characteristics of denim fabrics and enzymes and use of enzymes in textile finishing processes were studied briefly but the processes applied with enzymes on denim products were discussed with details. Also all physical and chemical finishing processes applied without enzymes on denim products were placed. The second part of the thesis is an experimental work that determines the changes on denim fabric types with different technical properties after enzymatic washing processes performed in different conditions. In the experimental work, the changes in four different denim fabric types after the application of washing processes with the same cellulase enzyme but in different pH's and time periods have been examined. In this examination some parameters such as dimensional stability, number of picks and ends, change in color, average weight, level of staining, pilling and tear strength were considered and the examination was done quantitatively or qualitatively depend on the type of the parameter. In addition to these; mere are some photographs at the end of the thesis regarding how the finishing and washing processes are applied on denim products and some other photographs of garments produced from denim fabrics and subjected to one or more of these washing processes.vm After the evaluation of the results of the experimental work, it has been observed that different types of denim fabrics may perform differently regarding these parameters after the enzymatic washing processes and also the process conditions in washing of denim products such as pH, time period and the application of desizing before washing on these parameters have obvious effects on these parameters. As a result; during the washing processes performed on denim products in laundries, all details such as the technical properties of denim fabrics, process conditions (especially pH and time period) shall be considered in order to receive better and repetitive results. In that way, a small quantity of denim products shall be washed as a trial before all products are washed in laundries. Keywords: Indigo, denim, enzyme, denim washing processes, fastness properties and physical properties. 229